+13 °С
Болотло
Бөтә яңылыҡтар
Психолог кәңәше
19 Июнь 2021, 12:38
Һиңә ҡушамат тағалармы?
«Ҡәҙерле редакция! Ҡайһы бер ҡыҙҙар һәм малайҙар тиҫтерҙәренә исем тағырға ярата. Мәҫәлән, кешенең кәүҙәһенә ҡарап: «Һимеҙ», – тип әйтергә лә тартынмайҙар. Үсекләүсе, ҡушамат тағыусыларға нисек ҡаршы торорға? Кәңәш бирегеҙ әле. АЗАЛИӘ».
Һаумыһығыҙ, дуҫтарым! Беләһегеҙме, мине мәктәптә кем тип үсекләй торғайнылар? Эйе-эйе, синыфташтарым араһында ла исем тағыусылар булды. Улар: «Боцман корабля – пятьдесят два рубля!» – тип ҡысҡыралар ҙа үҙҙәре мәктәп коридоры буйлап ҡаса ине. Ә мин тегеләрҙе баҫтырам. Әлбиттә, тотола ҡалһалар, ныҡ ҡына елтерәтеп тә алырға көсөмдән килә ине. Башҡаларҙан кәүҙәмдең тулы булыуы менән айырылып торғанғалыр, улар «бусман, һимеҙ», тип исем тағып маташты. VI синыфта ябыҡтым. Шулай ҙа баяғылар миңә юҡ-юҡта йә командир, йә капитан, артабан председатель, тип тә өндәшеп ҡараны. Инде олоғайғас, синыфташтарҙың осрашыуында егеттәрҙең берәүһе: «Әлмира, һуң һин бит, ысынлап та, тумалаҡ ҡына инең, ысынын әйткән өсөн мине туҡмай торғайның», – тип әйткәс, көлөшөп тә алдыҡ.
Тағы ла бер хәл. Әхирәтем менән уның өйөндә сәй эсеп ултырабыҙ. Бер ваҡыт ишектән биттәре ҡып-ҡыҙыл булып янып, күҙҙәренән зәһәр осҡондар сәсеп, ҡыҙы килеп инде?! Портфелен иҙәнгә ырғытып ебәргән баланың янына йүгерешеп барып, ни булғанын белешәбеҙ. «Уф, мине малайҙар Шрек тип үсекләй, әсәй!» – тип мыршылдай башланы ҡыҙый. «Уй, балаҡайым, оҡшағанһың бит, ҡалайтайым һуң, тыныслан, иғтибар итмә башҡаларға, бөҙрәкәй генә һылыуым бит һин минең, төкөр шуларҙың һүҙҙәренә», – тип йыуатты әсәһе ҡыҙын. Әхирәтемдең: «Оҡшағанһың бит», – тип «тынысландырыуын» һаман да хәтергә төшөрөп, көлөп алабыҙ.
Тимәк, исем тағыусылар булған, бар һәм буласаҡ, тигән һығымта яһарға мөмкин, шулай бит? Уларҙан ҡотолорға маташыу – йүләрлек. Сөнки башҡа кешене тәрбиәләргә тырышыу – үҙеңдең үтә лә ҡәҙерле ваҡытыңды сарыфлау ғына. Әгәр ҙә ул кешенең ғаиләһендә башҡаларҙан көлөү, мыҫҡыллау, кәмһетеүсе исем тағыу норма тип һанала икән, тимәк, һинең уны аҡылға ултыртырға тырышыуың юҡҡа буласаҡ. Бына беҙ һинең менән тағы ла бер бик етди һығымтаға килдек – бала төп тәрбиәне ғаиләһендә генә ала. Халҡыбыҙ был турала: «Ояһында ни күрһә, осҡанында шул булыр», – ти.
Шулай ҙа нисек итеп исем тағыусыларҙың ҡотҡоһона бирешмәҫкә? Нисек үпкәләмәҫкә, иламаҫҡа, оялмаҫҡа, ғәрләнмәҫкә шуларҙың һүҙҙәренә? Дуҫҡайым минең, үҙем уларҙың «ҡорбаны» булараҡ, һиңә шуны әйтәм – исем тағыусыларға тамаша кәрәк, башҡалар алдында ошо рәүешле «сығыш» яһау – ундайҙар өсөн ҡыҙыҡ бер мәрәкә. Ә һинең йөҙөңдөң һәм кәйефеңдең үҙгәреш кисереүе, йәиһә, миндәй булып, арттарынан сабып йөрөп баҫтырыуҙар ошо тамашаны «йәмләндерә» генә! Һәм бына беҙ икәүләшеп ошо мәҡәләнең иң төп һәм мөһим һығымтаһына ла килеп еттек – исем тағыусыларҙың бар тырышлығын инҡар итеп өйрәнеү, иғтибар бирмәү тамашаны башланмаҫ элек тамамланыуға килтерер. Әлбиттә, провокатор бер нисә тапҡыр ынтыласаҡ һине төрлө яңы алымдар менән йәнә лә «сәхнәгә» сығарырға. Әммә һин бирешмә, йәме!
Иң мөһимен әйтергә онота яҙғанмын – был осор ваҡытлыса ғына, үтә ул. Әгәр әле үк кешенең йәмһеҙ һүҙҙәрен «ишетмәҫкә», үткәреп ебәрергә өйрәнһәң, был киләсәктә һиңә ныҡ ярҙам итәсәк. Мин беләм, ышан, дуҫҡайым!
Әлмира ИСХАҠОВА,
психолог.
Өфө ҡалаһы.
Читайте нас:
Гәзитебеҙ - дуҫыбыҙ
Фильмдар
Күңелдәрҙең иләҫ-миләҫ сағы
© 1930-2024 йылдың 12 февраленән нәшер ителә. Ойоштороусылары: Башҡортостан Республикаһының Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, Башҡортостан Республикаһының «Башҡортостан Республикаһы» нәшриәт йорто дәүләт унитар предприятиеһы. Баш мөхәррире — Мирсәйет Ғүмәр улы Юнысов.
Башҡортостан Республикаһы буйынса элемтә, мәғлүмәт технологиялары һәм киңкүләм коммуникациялар өлкәһендә күҙәтеү буйынса федераль хеҙмәт идаралығында 2015 йылдың 18 авгусында теркәлде. Теркәү номеры — ПИ №ТУ02-01403.
Республиканский информационный центр – филиал государственного унитарного предприятия Республики Башкортостан Издательский дом «Республика Башкортостан».
Р./счёт 40602810200000000009 в Филиал ПАО «БАНК УРАЛСИБ» в г.Уфа, БИК 048073770, ИНН 0278066967, КПП 027843012, к/с 30101810600000000770.
Телефон
+7 347 273-36-64, +7 999 133-44-62.
Электрон почта
Адресы
450079, г. Уфа, ул. 50-летия Октября, 13, 8-й этаж