Туҡһанын уҙһа ла…

Ҡәһәрле һуғыш йылдары… Һалдаттар менән бергә тылдағыларға ла бик ауырға төшә ул ваҡытта. Ауылдарҙа ир-ат яуға китеп бөтөп, барлыҡ эш ҡатын-ҡыҙҙарға, үҫмерҙәргә тороп ҡала.

Ҡаҙмаш ауылы халҡы ла Еңеү көнөн яҡынайтыр өсөн бар көсөн һала. Тыл ветераны Хөбъямал Шәкирйән ҡыҙы Сәғәҙәтоваға һуғыш башлан­ғанда 14 йәш була. Йүнле уҡыу тәтемәй уға. Етенселә урыҫ теле һәм математика дәрестәре бөтөнләй инмәй. Шулай булһа ла, һуңынан Тайып Әйүпов, Әхиәр Бикҡужин кеүек тиңдәштәре менән Темәстәге педучилищеға уҡырға инә. Ләкин тамамлай алмай. 1942 йылдың апреленән ауыл советына һалым йыйыу­сы булып эшкә урынлаша. Төп эшенән тыш, ат егеп Магнитогорск ҡалаһына барып, еләк, муйыл, май һата. Уларҙы ауыл халҡы йыйып бирә. Иремәһен өсөн майҙы ҡотоҡ янында туҡталып, яңынан йомғаҡлай.
Ауыр булған ул йылдар. Шуға ҡарамаҫтан, халыҡ бирешмәгән, татыу йәшәгән. Бер өйҙә һыйыр быҙаулаһа, барлыҡ күрше-күләндәрен сәйгә саҡырғандар.
Еңеү тураһындағы ҡәҙерле һүҙҙе эш урынында ишетә ҡыҙ. Һуғыш бөткән! Еңеү! Һуңынан митинг була. Район үҙәгенән килгән кеше Сусаҡ тауының түбәһенә флаг элергә ҡуша. Ҡыҙыл тауар булмағанлыҡтан, Хөбъямал әсәһенең ҡыҙыл яулығын килтерә, шуны элеп ҡуялар. Һәр бер өйгә инеп шатлыҡлы хәбәрҙе тараталар.
Атаһы Шәкирйән бабай һуғышта яндырырға тип бикләнгән 42 кешене ҡотҡара. Шунан Шайморатов генерал уны үҙенең дивизияһына канауат итеп саҡыра. Ул Бөйөк Ватан һуғышынан иҫән ҡайта.
Хөбъямал инәй «Әхирәттәр» фольклор ансамбленең ағзаһы була. Ким Әхмәтйәнов премияһы лауреаты. «Тыл ветераны», «Әсәлек даны» миҙалдары һәм башҡа бик күп Маҡтау ҡағыҙҙары менән бүләкләнә. Тормош иптәше Зәйнетдин Сәғәҙәтов менән бергә 6 балаға ғүмер биргәндәр. Ул да һуғышта ҡатнашҡан. Өлкән лейтенант Сә­ғәҙәтов күрһәткән батырлыҡтары өсөн орден-миҙалдар менән бүләкләнә. Улар әле лә ҡәҙерләп һаҡлана.
Хөбъямал инәй быйыл 91 йәшен тултырҙы. Өлкән булыуға ҡарамаҫтан, йәштәрсә йүгереп йөрөп донъя көтә. Күптәргә өлгө булырҙай инәй, өләсәй.

Әбйәлил районы, Ҡаҙмаш мәктәбе.