“Смотрильщик” (хикәйә)

Ял көнө атаһы балыҡ ҡармаҡлап алып ҡайтҡайны. Һигеҙ йәше менән барған Ҡасим уны күреү менән, тиҙерәк ашағыһы килеп, әсәһен: “Зәйнәбте ҡарап ҡына торормон һин таҙартҡансы”, – тип ҡабаландырырға тотондо. Барыһына ла билдәле: имгәкләп йөрөгән һеңлеһе лә эштән ситтә ҡалмаясаҡ. Буталырға эшкингән. “Их, тиҙерәк үҫһен ине, башты ҡатырмаҫ ине”, – тип уйлай Ҡасим. Сөнки, күпме аңлатып ҡараһа ла, Зәйнәбтең белмәгән нәмәһе табылып ҡына тора.

Бер килгәнемдә, ишектән инеүем менән, «ур-ра-а!» ҡысҡырып ҡаршы алды:

– Өләсәй, хәҙер һин “смотрильщик” булаһың инде! – тине сәпәкәй һуғып.

– Ниндәй “смотрильщик” булайым?

– Беҙҙең Зәйнәбкә кәрәк, шунһыҙ булмай! – тип бурыс йөкмәтеп ҡуйҙы ейәнем.

Әсәһе балыҡ таҙартырға тотонғас, Ҡасим Зәйнәбте алдына алып, уның янына барып ултырҙы. Бына әсәһе алыҡтың ҡанаттарын ҡырҡып сыҡты, эсен ярҙы. Эсе тулы эсәк икән дәһә.

– Әсәй, әсәй, балыҡ шар йотҡан, шар йотҡан! – тип яҡын уҡ шылып ултырҙы малай.

– Юҡ, улым. Балыҡтарҙа һыуҙа йөҙөр өсөн шундай шар була.

– Ә-ә-ә... Шуға ла тәрәндә-ә-ә лә батмай йөрөйҙәр икән. Шары ярылһа, бата ла ҡуямы?

– Ярылмаһын өсөн эсенә һалып ҡуйған шул.

– Улай икә-ән... Быныһы ҙур балыҡ булғас, шары ла ҙур. Ҡыҙыҡ икән балыҡтар... Ай-ай, әсә-әй, Зәйнәб шарҙы ҡапты ауыҙына! Ҡыхай бит ул, ҡыхай, төкө-өр!

– Аа-а-ай әттәгенәһе, ас әле ауыҙыңды, ҡыҙым!. Йә, бир әле! Ас, ас ауыҙыңды! – Зәйнәб ауыҙын асты.

– Ашаған да ҡуйған бит ...

Шау-шыуға атаһы килеп сыҡты.

– Ҡурҡмағыыҙ, бер ни булмай ул. Беҙ бала саҡта шәп йөҙөүсе булабыҙ тип, әллә күпме балыҡтың шарын йоттоҡ. Ҡыҙым да шә-әп йөҙөүсе була икән, – тип, ни булғанын аңламай, аптыранған күҙҙәрен ҙур асып, өнһөҙ ҡалған ҡыҙын ҡулына алды. – Үҫеп килә бит ҡыҙым, бер ваҡыт ул да балыҡ таҙартышыр әле, – тине һөйә-һөйә.

– Иң тәүҙә Зәйнәбте туйҙырғанса ашатып алмайынса булмай инде, – тине Ҡасим, әсәһе өҫтәлгә балыҡ ҡуйғас. Һеңлеһенең тамағын туйҙырмай тороп, иркенләп ашай алмайҙар шул. Йылға балығы тәмле, Зәйнәбкә лә оҡшаны:

– Мәмәм, мәмәм! – тип тамшанып-тамшанып һорай. Ҡасим тиктормаҫ һеңлеһенең ҡулы сос икәнлеген яҡшы белә. Әсәһе балыҡтың ҡылсығын таҙартып биргәнсе Зәйнәбте ҡарай-ҡарай ултыра. Ул ағай бит. Һеңлеһе бәләгә тарымаһын, йә берәй эште боҙоп ҡуймаһын өсөн уға “смотрильщик”.

Нәсимә Ғайсина.

АВТОР фотоһы.