Таныш булығыҙ: Залина Кәримова!

«Ярҙам — изге эштәр ваҡыты» рубрикаһының киләһе геройы — Мәсетле районының Яңы Мөслим мәктәбенең алтынсы синыф уҡыусыһы Залина Кәримова.

Залинаға - ни бары 12 йәш, изгелекле, ярҙамсыл ҡыҙыҡайҙы бөтә ауыл белә. Уға оло йәштәге һәм яңғыҙ йәшәгән инәйҙәр ярҙам һорап мөрәжәғәт итә. Ҡыҙыҡай дарыуханаға йәки магазинға барырға, өй йыйыштырырға, баҡсала ярҙам итешергә әҙер.

Өлкән апай

Тәүҙә Залина ауылдағы ҡарт-ҡороға үҙенең синыфы һәм етәкселәре Фәриҙә Вәкиф ҡыҙы менән бергә ярҙамлаша. «Винни Пух» дружинаһы ярҙамға мохтаждарға ярҙам итергә ашҡынып тора. Малайҙар ҡышын ҡар көрәй, ололарҙың йортона юл яралар, яҙын ер ҡаҙалар, ҡыҙҙар ихатаны һеперә, тирә-йүнде тәртипкә килтерәләр, өйҙә йыйыштыралар — саң һөртәләр, һауыт-һаба, иҙән йыуалар. Бөтә пенсионерҙар ҙа балаларға ярҙамдары өсөн рәхмәтле һәм йыш ҡына уларҙы тәм-том менән һыйлайҙар. Оло йәштәге инәй-олатайҙар менән аралашып, балалар үҙҙәренең ауылы, йолалары һәм ғөрөф-ғәҙәттәре тураһында мәғлүмәт ала, уларҙың үткән ғүмерҙәре, ата-бабаларының, һуғыш геройҙарының тормош тарихы тураһында хәтирәләрен тыңлай. Ауылда эштән ҡасып булмай – атай-әсәйеңә ярҙам итергә кәрәк. Шулай итеп, ғаиләлә иң олоһо булған Залина ағалы-ҡустылы – 11 йәшлек Линарҙы һәм 8 йәшлек Арсенды, әсәһе Лиана Илсур ҡыҙына һәм атаһы Заһит Зәкир улына ике йәшлек Айҙарҙы ҡарашырға ярҙам итә. Лиана Илсур ҡыҙы ашнаҡсыға уҡып сыҡҡас, «Ҡарағай» шифаханаһында эш башлай. Әле ул декретта. Ғаилә башлығы «Урман» яуаплылығы сикләнгән йәмғиәтендә эшләй – ойошмалар тәжрибәле тракторсыға мохтаж. Күпселек ауылдаштары кеүек, Кәримовтар ҙа һарай тултырып мал көтә, баҡса үҫтерә.

Залина – әсәнең төп ярҙамсыһы, бергә тәмле ризыҡтар бешереп, матур итеп табын әҙерләргә яраталар. Сөнки әсәй кеше был эштә профессионал. Ғаиләлә яратҡан ризыҡ – бишбармак, йыш ҡына ҡыҙ бешеренеү менән мауыға –  бигерәк тә шарлотканы оҫта бешерә. «Ә бөгөн мин яңы рецепт буйынса шоколадлы торт бешерҙем», – ти ҡыҙ.

Өлкән апай үҙ өлгөһөндә кесе ҡустыларына үҙҙәрен нисек тоторға, ата-әсәһенә ярҙам итергә, ололар менән нисек мөғәмәлә итергә кәрәклеген күрһәтә. Ғаиләлә атай менән әсәйҙең абруйы ҙур. Залина ҡустыларына, яңғыҙ йәшәгән ололар ярҙамға ғына түгел, ябай иғтибарға ла мохтаж, тип өйрәтә.

Залинаның ике өләсәһе бар, әсәһенең әсәһе Роза Мөғин ҡыҙы Усманова ғаиләнең ҡаршыһында йәшәй, ҡыҙ көн һайын тиерлек уның хәлен белешеп сыға. Ауылдың икенсе яҡ осонда атаһының ата-әсәһе йәшәй. Ҡыҙ Эльвира Әнүәр ҡыҙы менән Зәкир Ғәли улы Кәримовтарға ла ярҙам итергә тырыша – өйҙәге саңды һөртә, иҙәнде йыуа.

Йәйгеһен баҡса эштәре күбәйә. Кәримовтар йорто янындағы алғы баҡсала йәй буйы сәскәләр ата – яҙғы сағыу ләләләр, йәйгә ҡарай хуш еҫле лилиәләр, раузалар, көҙгә яҡыныраҡ тагетестар һәм георгиндар. Залинаның яратҡан сәскәләре — нәзәкәтле, һоҡланғыс, хуш еҫле ләләләр. Баҡсала йәшелсә сәселгән төрлө түтәлдәр ҙә күп: кишер, сөгөлдөр, кәбеҫтә, картуф һәм башҡалар. Теплицала — помидор, борос, ҡыяр. Быларҙың барыһына ла иғтибар кәрәк, ә Залина менән Линар әсәйҙең бында беренсе ярҙамсыһы. Ҡый утарға, бәйләргә, һыу ҡойорға, ерҙе йомшатырға һәм уңышты ваҡытында йыйып алырға булыша улар.

Шефлыҡ алған ауыл инәйҙәренең дә үҙ баҡсалары бар, уларға ла ярҙам кәрәк. Мәҫәлән, Дания әбей Йыһаншина 80 йәште үткән, ул ҡарт, бөгөлөүе ауыр, әммә инәй баҡса ултырта. Был ваҡытта бөтә синыфты саҡырып та булмай, кәрәкмәй ҙә. Магазинға барып килә алмаймы ни? Быйыл йәй улар Ғәлимә әбей Ҡорбановаға, Гөлсөм апай Кәримоваға, Райфа Ғиләзетдиноваға ла ҡулынан килгәнсә йорт тирәләй, ихатала, баҡсала ярҙам иткәндәр. Ҡустыһы Линар баҡсаға һыу һибергә ярҙамлаша, бергәләп инәйҙең утынлығына утын ташып ҡуялар.

Дания әбей уға тормошо тураһында күп һөйләй, улы юл-транспорт фажиғәһендә һәләк була, ә ҡыҙҙары бик алыҫта йәшәй, йылына бер-ике тапҡыр ғына ҡайталар. Шуға ла инәй көндәрен яңғыҙ, күршеләре менән үткәрә икән. Әммә ҡояш кеүек балҡып торған ерән сәсле был ҡыҙ инәйҙең янына килһә, уның кәйефе күтәрелә. Шулай изге күңелле һәм көләс. Теләһә ниндәй үтенесте башҡара, барыһын да ентекле, намыҫлы итеп эшләй.

Спортсы, әүҙемсе, пионер һәм һылыуҡай

Залина уҡыу йылының беренсе сиреген ышаныслы башлаған. Ул ысын активист: туғыҙ йәшенән мохтаждарға ярҙам итә, хәҙер ул – ирекмән. Һәр ваҡыт яуаплы һәм ярҙамға килергә әҙер, бөтә тиҫтерҙәре кеүек үк йәнһүрәттәр, сериалдар, комедия фильмдары ҡарарға ярата. Мәктәптә лә яҡшы уҡый, йырлай, бейеү, спорт менән мауыға. Мәктәп ярыштарында саңғы буйынса призлы урындар яулай. Һәр кис тиерлек түңәрәктәргә һәм спорт секцияларына йөрөй, байрамдарға яңы йырҙар өйрәнә, артабан төрлө сараларҙа үҙенең ижады менән ауыл халҡын ҡыуандыра. Быйыл яҙ ул хәрби темаларға яңы йырҙар өйрәнгән, Еңеү көнө хөрмәтенә митингыла һәр кем алдында йырлай. 

Дөрөҫ, йәш саҡта һәр ерҙә лә, һәр нәмәлә лә үҙеңде һынап ҡарарға кәрәк. Киләсәктә ярҙамы тейер. Һөнәргә, яратҡан эшкә, мауығыуға йәки башҡа нимәгә әйләнеүе бар. Хәҙер Залинаның тормошо — уҡыу, бейеү, спорт, музыка, дуҫтар, ғаилә, иҫәпһеҙ-һанһыҙ мауығыуҙар, ирекмәнлек.

Ҡыҙ үҙенең бәләкәй тыуған илен, өйөн һәм ата-әсәһен ярата. Мәктәпте тамамлағас, яҡташтарына кәрәкле, был төбәктең артабанғы үҫешенә булышлыҡ итеүсе, был өлкәгә үҙ өлөшөн индереүсе кондитер булырға хыяллана. Залинаның хыялдары тормошҡа ашыуын теләргә генә ҡала. Һис шикһеҙ, мәктәп йылдарында туплаған тәжрибәһе тормошта үҙ урынын табырға ла ярҙам итер.

Изгелек юлынан барығыҙ

Әлеге көндә, интернет барыһын да үҙенә йәлеп иткән заманда, беҙ йыш ҡына йәш быуындың ҡот осҡос ҡылыҡтарына шаһит булабыҙ. Һуңғы ваҡытта кешеләр бер-береңә ҡарата йылы мөнәсәбәттә булыу, башҡалар тураһында хәстәрлек күреү кеүек күркәм ғәмәлдәрҙең аҙ булыуын аңлай башланы. Шуға ла тап Залина кеүек йәштәр ышаныс һәм өмөт уята. Оло йәштәгеләрҙең проблемаларына битараф булмағандар араһында ирекмәндәр ҙә, хәҙерге заман тимурсылары ла бар. Улар теләһә ҡайһы ваҡытта ярҙам ҡулы һуҙырға әҙер. Һәм уны ихлас күңелдән, уның өсөн бер ниндәй ҙә яуап көтмәй башҡаралар. Йәш ирекмәндәр ярҙамға мохтаждарҙы табып, тормоштарын еңелерәк итергә тырыша.

Бөгөн күптәр тимурсыларҙың кем икәнен хәтерләмәй. Аркадий Гайдар улар тураһындағы китапты 1940 йылда яҙған. Бөгөн тергеҙелеп килгән «Тимур» хәрәкәтенең төп маҡсаты — ярҙамға мохтаж кешеләргә ярҙам итеү.

Альвира ДАМИНЕВА.

Фото: bashinform.