Ә әкиәттәрҙә батыр юл сатына килеп туҡтағас, һәр саҡ һайлау алдында тора. «Уңғамы, һулғамы, тура юлданмы?»
«Урал батыр» эпосында ошондай юлдар барығыҙға ла мәғлүм:
Ҡарт уйланып торған да,
Һаҡалын һыпырып,
Быларға күҙ йөрөтөп,
Ике юлды күрһәтеп,
Былай тиеп әйткән, ти:
«Бына һеҙгә ике юл:
Һулға китһәң, юл буйы –
Уйын-көлкө төн буйы,
Ҡайғы-этлек күрмәйсе,
Барлығын да белмәйсе,
Рәхәт йәшәй байманда;
Бүре, һарыҡ яланда,
Төлкө, тауыҡ урманда
Бергә йәшәп, дуҫ булып,
Самрау ҡошҡа баш эйеп,
Ҡан да эсмәй, ит еймәй,
Һис Үлемгә юл ҡуймай
Йәшәп килгән бер ил бар;
Яҡшылыҡҡа яҡшылыҡ
Ҡыла торған йола бар.
Уңға китһәң, юл буйы –
Илау-һыҡтау йыл буйы;
Яуызлыҡта дан алған,
Батшаһынан, башҡаһынан
Ҡайғы, этлек күреүсе,
Ҡанлы йәшен түгеүсе
Ҡатил батша иле бар;
Тау-тау кеше һөйәге,
Ҡанға батҡан ере бар».
Тимәк, «уң», «һул» төшөнсәләре меңәр быуат элек тә билдәле булған. Шлуай булғас, Һулға боролоу көнө бар икән, бер ҙә ғәжәпләнәһе түгел.
Фото: arttalk.ru