Бөтә яңылыҡтар
Илһам
21 Февраль 2020, 12:44

Снайпер Рәхәдил Хәлфетдинов

ОчеркҒәзиз илен һаҡларға тип һуғыштың тәүге көндәренән үк фронтҡа ашҡына тирә-яҡҡа атаҡлы ҡурайсы тигән даны таралған Рәхәдил Хәлфет­динов. Теләге тормошҡа аша: 1941 йылда үткер күҙле, йыл­ғыр, ҡыйыу һалдат булып китә.

Һуғышта снайпер булып таныла ул. 1943 йылдың 15 авгусында «Пограничник-фронтовик» гәзитендә «Батыр снайпер-сержант Рәхәдил Хәлфетдиновҡа дан!» тигән мәҡәлә баҫыла. Унда яугир­ҙың 37 фашисты юҡ итеүе хаҡында хәбәр ителә. Дошмандарҙы үлтереү өсөн утыҙ ете төрлө хәйлә ҡорорға тура килә, сөнки дошман да ахмаҡ түгел, ул да йәшеренә, ата белә, тип яҙа хәрби хәбәрсе. «Өҫтөнә аҡ халат кейеп, Рәхәдил төн урталарында заданиеға сыға. Ул шыуышып дошман окоптарына яҡын уҡ килеп етә лә бер нисә ерҙә йәшерен урын яһап ҡуя. Шуларҙың береһенә ятып таң атҡанын көтә. Фашистар, һуҡыр сыс­ҡан шикелле, ер аҫтына инеп йәшеренгән. Снайпер­ға оҙаҡ көтөргә тура килә. Тик ҡояш сыҡҡас ҡына дошман окоптары яғынан яңғыҙ мылтыҡ тауышы ишетелә. «Әһә, фриц-снайпер ята», – тип уйлап ала Рәхәдил һәм тегене нисек булһа ла юҡ итеү хәйләһен ҡора...»

1944 йылдың 1 мартында өлкән сержант Рәхәдил Хәлфетдинов I дәрәжә Ватан һуғышы ордены менән наг­радлана. Батыр снайпер ул саҡта илленсе фашисты юҡ иткәнен теркәп ҡуя. Һалдат күкрәгендә «Батырлыҡ өсөн», «Хәрби хеҙ­мәттәре өсөн» миҙалдары, Ҡыҙыл Йондоҙ, Дан орден­дары бал­ҡый. Шул уҡ йылдың 1 майына инде алтмыш дүртенсе немецты теге донъяға оҙата.

Рәхәдилдең яуҙашы Һаҙый Ишкинин «Фронт сәхифәләренән» мәҡәләһендә ошолай тип хәтерләй: «Балтик диңгеҙе буйында йәнә бер яҡташымды осраттым. Ул – Белорет районының Шығай ауылы һунарсыһы, ҡурайсы Рәхәдил Хәлфетдинов. Мәргән снайперҙарҙың береһе. 1943 йылдың май, июнь, июль һәм 1944 йылдың ғинуар-мартында бөтә фронт буйынса үткәрелгән «һунар айҙары»н­да бик күп фашистарҙы дөмөктөрҙө. Бергә хеҙмәт иткән осор­ҙағы бер күренеш хәтер­ҙән сыҡмай. Урманда бер рота самаһы фашист йәшеренеп тороп ҡалған. Беҙҙең батальонға шуларҙы юҡ итеү бурысы ҡуйылды. Биш сәғәт эҙләнек, ахырҙа, уларҙы сите ҡуйы ҡыуаҡлыҡ менән ҡапланған һаҙлыҡ уртаһындағы утрау һымаҡ ерҙә осраттыҡ. Ныҡ ҡоралланғандар. Беҙгә ут астылар. Бер пулемёт һис тә баш ҡал­ҡытырға ирек бирмәй. Эргәмдә ятҡан Хәлфетдинов снайпер винтовкаһы менән ут яуҙыра. Шул саҡ өлкән сержант Сорокин танкыға ҡаршы ата торған мылтығын Хәлфетдиновҡа бирҙе лә пулемётты юҡ итергә ҡушты. Ә ул бер атыу­ҙан уның көлөн күккә осор­ҙо». Мәргән снайпер 137 фашисты юҡ итеүе хаҡында теркәп ҡуя. Пос­тан ҡайт­ҡас, бер аҙ буш ваҡыты булһа, Рәхәдил ҡулына ҡурайын ала торған булған. Үҙе ярат­ҡан «Урал», «Буранбай» һәм башҡа боронғо көйҙәрҙе уйнаған.

– Ҡурайымды бер ваҡытта ла үҙемдән ҡалдырмайым. Уны уйнаһам, пуля теймәй, – тип шаяртыр булған ул.

Яҡташыбыҙ, мәргән снайпер, ҡурайсы Рәхәдил Хәлфетдиновҡа Еңеү яҙын күрергә яҙмай. Ул фронтта батыр­ҙарса һәләк була. Ҡурайсы яугирҙың ҡурай моңон уның улы, мәш­һүр композитор, ҡурайсы Абдулла Хәлфетдинов дауам иттерҙе. Ҡатыны, балалары, яҡташтары күңелендә мәңге тере булып һаҡлана батыр. Хәҙер инде ейән-ейәнсәрҙәре олаталары батырлығын тере хәтер итеп һаҡлай.

Рәсим ЛОҠМАНОВ, V синыф уҡыусыһы.
Белорет районы, Шығай мәктәбе.

Читайте нас: