Вирта

1-се бүлек

Ҡулымдан килмәҫен белә инем. Ике ҡатлы тимер ишек стенаға ныҡ беркетелгән, ярыҡ-маҙар ҙа күренмәй, яҡтылыҡ та төшмәй. Ишекте асырлыҡ түгел, хатта уның аша тауышыңды бер кем дә ишетмәҫ.
Бер кем дә тигәнем – кеҫәрткеләр менән ҡырмыҫҡалар. Бында башҡа бер ни ҙә күрмәнем. Төш етте – береһе лә юҡ. Бәләкәй генә кеҫәртке яныма стеналағы ярыҡ аша ҡыҫылып урамдан инде, бетон иҙәндән йүгереп уҙҙы, үҙенә файҙалы бер нәмә лә күҙенә салынмағас, нисек еңел килеп инһә, шулай күҙҙән юғалды. Уның юлын ҡабатларға – күҙгә күренер-күренмәҫ ярыҡтан үтергә ҡөҙрәтемдән килһә, мин дә урамда булыр инем!
Ләкин мин эскәмйәлә генә ултыра йәки кескәй тәҙрәнән ишек­кә тиклем йөрөй алам. Ятырға ла мөмкин, әммә быны үҙемә иң һуңынан рөхсәт итәсәкмен. Иң һуңынан һәм ҡулымдан килерҙәй берҙән-бер эш. Башҡа рөхсәт итерлек нәмә юҡ.
Смартфонымды тартып сығар­ҙым, уның үле экранына йөҙ ҙә бер мәртәбә ҡараным. Эйе. Акку­мулятор ултырған – ул нисек яҡтыртырға тейеш? Мөғжизәләр булмай, шулай уҡ үҙенән-үҙе зарядланыусы телефондар ҙа. Уның ҡарауы, минең шикелле миңрәү бер ҡатлы ҡыҙҙар бар.
Был ҡәбәхәт смартфон бер ай элек тонсоҡһон ине – етмәһә, башҡа бер ҡасан да көс йыймаҫлыҡ итеп. Йә миңә уны үткән тыуған көнөмә бүләк итмәһендәр, киреһенсә, атайым теләгәнсә, яңы швейцар сәғәте алып бир­һендәр ине. Йә әсәйем уйлағанса, йәш ҡыҙҙар өсөн француз косметикаһы.
Тик мин атайым менән әсәйемә үҙҙәре теләгән нәмәне бүләк итергә юл ҡуяммы һуң? Ун йыл инде мөмкин түгел был. Хәҙер бындай нәмә кәрәкмәйәсәк. Ихтимал, бер ваҡытта ла. Хәҙер бер ниндәй бүләк тә талап ителмәҫ. Сөнки мин булмаясаҡмын.
Был хаҡта беренсе тапҡыр асыҡтан-асыҡ уйланым. Уйҙың үҙен дә ҡыуманым, хатта йөрәкте өшөткән ҡот осҡос нәмәнән һаңғырауланманым да, һуҡырайманым да.
Мин донъянан китәсәкмен, ә тормош элеккесә дауам итәсәк. Хатта бында, ҡалҡыулыҡтарға һәм урман араларына таралып ултырған ҡасабала, бер күршенән икенсеһенә атларға ла атларға, аҙашмаҫһың. Хатта ҡайғынан сәстәре ағарған әсәйем менән атайым өйҙә, был – ҡурҡыныс аңлашылмаусанлыҡ, ул ҡасан да булһа әйләнеп ҡайтыр, тип һуңғы көнгә ҡәҙәр өмөтләнер. Хатта Игорь ҙа. Өҫтәүенә, йән көйҙөргөс «Бәйләнештә». Унда иһә бөтөнләй бер нәмә лә үҙгәрмәйәсәк. Бынан тыш, мин ғүмерҙә лә булмаған бәхетһеҙ мөхәббәтем ха­ҡында яҙмаясаҡмын. Рысик тура­һында ла – быныһы хәл ителгән. «Бәйләнештә»лә мин юҡ икән, ул да булмаясаҡ – ҡәтғи ҡарар, виртуаль тормош ҡануны.
Ҡыҙҙар тиҙ күреп ҡалыр, мессенджерға яҙырға тотонор, бәлки, шылтыратырҙар ҙа. Игорь таҫма­ны битләр, иңбаштарын йыйырыр – юҡ та юҡ. Ул элек тә шулай ине: минең таҫмала ниндәйҙер яңылыҡ күрһәтә лә – лайк ҡуя. Күрһәтмәй – ярай, тағы ла күргән берәй нәмәһенә лайк ҡуйыр. Ә һуңғы көндәрҙә ул миңә бөтөнләй лайкламаны.
Мин иһә, иҫәр әҙәм кеүек, иртән күҙемде тырнап асам да смартфонға йәбешәм, уның сәхифәһен асам. Унда нимә? Нисек? Бер нәмә лә. Яңы пост йәки ике. Бер йөҙ ун һигеҙ лайк, егерме дүрт аңлатма. Ҡыҙҙарҙан да бар. Дөрөҫөрәге, күбеһе уларҙан.
Ә минең сәхифәлә уның бер лайкы ла юҡ.
Кәйефем ҡырылды. Иҫәр күҙ йәштәремде һөрттөм. Енләндем. Телефонымды ҡулыма тотоп көттөм. Уны ҡулымдан төшөрмәнем. Бәлки, килеп сыҡһа, көтөү режимында йоҡлар инем.
***
Бер нисә аҙна элек Игорҙың лайктары көн дә килде, мин бәхеткә төрөндөм. Дөрөҫ, һуңынан ул уҙып китте, тормош көтөүгә әйләнде. Пост – көтөү – тынлыҡ, тынлыҡ, тынлыҡ – ҡурҡыныс яман төшлө төн, аҙаҡ үҙеңде көҙгөнән күреү оят, йәнә пост – көтөү. Һәм лайк. Уныҡы, Игор­ҙыҡы. Асылда, уның хаҡына «Бәйләнештә»лә нимәлер яҙған өсөн лайк.
Юҡ, әлбиттә, был хаҡта бер кемгә лә бер ҡасан да әйтмәҫ инем. Френдтарым бар ине, хатта яҙылыусыларым да, тарихтарыңды һәм Рысигыңдың фотоһүрәттәрен көтәбеҙ, тине улар. Дөрөҫөн әйткәндә, миңә уларҙың иғтибары оҡшаны, һүҙҙәре лә. Ләкин барыбер «Бәйләнештә»лә блог алып барырлыҡ дәрәжәлә түгел. Ә Игорь алып барҙы.
Ул – ниндәйҙер китаптар уҡыған һәм ғәҙәти фильмдар ҡараған бөтә таныш малайҙарҙың берҙән-бере ине, шикелле. Иң мөһиме – был хаҡта һөйләне. Беренсе мәртәбә уның сәхифәһенә барып төртөлгәс, шул хәтлем ғәжәпләндем, хатта мине дуҫы итеп ҡабул итһен өсөн ғариза ебәрергә лә оноттом. Ул нух заманындағы фильм хаҡында яҙҙы, етмәһә, ысын күңелдән һәм ябай ғына итеп, әйтерһең, һүҙҙәре иң яҡшы дуҫына төбәлгән. Нисек аңлатырға ла белмәйем, ләкин ҡайһы берҙә шулай килеп сыға – нәмәлер уҡыйһың, уның бөтәһе өсөн дә яҙылғанын шунда уҡ күрәһең, ә ҡайһы берҙә быны теләһә кем уҡый аласағын аңлаһаң да, был кеше һинең өсөн генә яҙған, тип уйлайһың. Игорҙа ла тап бына шулай яҙылғайны. Мин уның ҡармағына эләктем.
Игорь фильм тураһында уҡы­ғас, ныҡ ҡыуандым. Һәм йылы булып китте, гүйә, һалҡын елдә яратҡан кешем ҡосаҡланы.
Әлбиттә, дуҫлыҡ тәҡдим иттем, ул үҙемде өҫтәп ҡуйҙы. Яҙмала­рын уҡый башланым. Унда ҡыҙыҡ нәмәләр күп ине. Китаптар һәм фильмдар хаҡында ғына түгел. Ул көлкөлө ике юллыҡтар ижад итте. Бигүк уңышлы булмағандары ла бар ине, бөтә кешеләрҙәге кеүек: ҡайһы саҡта яҡшы килеп сыға, ә ҡайһы саҡта – хөрт.
Мин уны уҡыным һәм әкренләп күнектем. Ул яҙғандарға. Үҙемдең «Бәйләнештә»геләргә. Теләһәм, уны күрә аласағыма. Ләкин ул мәлдә уны күрергә теләмәй инем. Осрашып һөйләш­һәк, барыһы ла пыран-заран килер, тип ҡурҡтым. Мин унда иҫ китерлек бер нәмә лә юҡлығын аңлармын. Ул да миндә нимәлер тотоп алыр, ә бының һис тә кәрәге юҡ.
Ә аҙаҡ ваҡыт уҙҙы, шулай ғә­ҙәтләндем, уның лайктарын көн-төн көттөм, телефон менән йоҡланым.
Ул һәр саҡ килде, ә бер мәл тотто ла юғалды.
Тыуған көнөмдөң иртәгеһе тәҡәт ҡоротҡос эҫе булды. Иртән мин, хәҙер бөтәһен дә беләм, «Бәйләнештә»лә френдтарым ғына түгел, ысын дуҫтарым да бар, виртуаль булһа ла, мине байрам менән ҡотлайҙар, сәскә бүләк итәләр, тигән пост яҙҙым.
Беҙ, әлбиттә, дачала инек, һыуыҡ һыу менән ҡойондоҡ, ярты көн буйы магазинға туңдырма һәм минералкаға йөрөнөк, ярты кис шымсы апай тураһында алама сериал ҡараным. Аңлауығыҙса, телефонға ла күҙ һалдым. Тәүҙә тыныс ҡына, һуңынан тул­ҡынланып. Төн уртаһы яҡы­най­ғас, Игорҙың күренеүен үтә тә­үәккәллек менән теләнем. Сәхи­фәмдә ни ҙә булһа лайклаһын, мин тыныс ҡына иркен тын алыр инем.
Төн уртаһы етте, ә ул һаман кү­ренмәне. Дөрөҫөрәге, миндә генә, сөнки үҙен селтәрҙә күрҙем.
Төнгө сәғәт икелә генә йоҡла­ным, төшөмә вокзал, поездар, перрон инде, юлдарҙың мәңге бөтмәҫ еҫтәре күкрәгемә тулды, бер аҙ баш әйләнде. Гүйә, поездан төшөп ҡалғанмын да вокзалға йүгерәм. Табло янына бәләкәй төркөм йыйылған ергә. Миңә һауа етмәй, ҡабырғам сәнсә, ләкин бер аҙым да атлай алмайым, ә тәгәрмәсле сумаҙан перрон брусчаткаһында минән һулға һикерә, минән ысҡынып китеп түбәнгә – тимер юлдағы томанға әллә төтөнгә тәгәрәргә теләй.
Шунан йүгерәм, Игорҙың поезы биш минут элек киткәнен күрәм. Мине өмөтһөҙлөк солғап ала, иларлыҡ та көсөм юҡ.
Иртән смартфонды ҡулға ала һалдым, шунда уҡ юҡҡа алғаным­ды күрҙем. Сәхифәмдә бер нәмә лә үҙгәрмәгәйне. Уныҡында ла. Биш минут уйлағас, уртаҡ таныштарымдың сәхифәләре буйлап киттем. Күрәһең, был бөтөн­ләй насар булғандыр, ләкин тикшергем килде. Уның лайктары ара-тирә бар ине. Хатта ике аңлатма ла. Тимәк, уның менән бөтәһе лә ал да гөл. Миндә ҡай­ғыһы юҡ.
Был тынысландырҙы. Бер үк ваҡытта хафаға ла төшөрҙө: түшәктән торғом да, ҡайҙалыр бар­ғым да килмәне. Әлбиттә, торҙом. Өмөт бик самалы ҡалһа ла, көнө буйы смартфондан күҙемде алманым.
Ысынлап та, бик сәйер ине был. Кеше һинең сәхифәгә инмәгән йәки таҫмала һинең аша үтеп киткән. Иҫәрлек, өрәк, виртуаль ысынбарлыҡ. Әммә миңә ныҡ ҡыйын ине, әйтерһең, яратҡан кешем ташлаған.
***
Көндәр уҙҙы. Юҡҡа икәнен аңлаһам да, барыбер көттөм. Күрәһең, ул мине уҡып туйғандыр. Шул ғына. Ғәҙәти хәл.
Һуңғы өмөт тороп ҡалды. Дуҫтарының берәйһе аватаркаһын алыштырһа, Игорь әленән-әле лайклай.
Иң матур ҡыҙыл күлдәгемде кейеп, яһанып-биҙәнгәс, өләсәйемдән мине фотоға төшөрөүен үтендем. Ул һуҡранды, әммә риза­лашты, ә фотоһүрәт ҡарап туя ал­маҫлыҡ ине. Унан аватарка яһап, көтә башланым. Ике минуттан «Бәйләнештә»лә белдереү янды, кемдер нимәлер лайкланы. Һиҫкәнеп киттем, ҡарар өсөн ҡушымтаны һаҡ ҡына астым, кем һәм нимә, ләкин белдереү юғалды. Әллә шулай ғына тойолдо.
Ә Игорь килмәне лә ҡуйҙы. Бөтәһе лә юҡҡа ғына.
Мин элек «Бәйләнештә»лә Игорь арҡаһында яҙыуыма шикләнмәй инем, хәҙер быларҙың барыһын да ташлайһы, хатта ҡушымтаны смартфондан алып ырғытаһы ғына ҡалды. Ләкин ҡулым барманы. Әйтерһең, беҙҙе тоташтырып торған һуңғы епте өҙөргә кәрәк.
Йәйге каникул булмаһа, бәлки, уның мәктәбенә юлланыр инем, ләкин әле мөмкин түгел. Мин виртуаль рәүештә барҙым.
Ике аҙна уҙҙы. Хәҙер бер нәмәгә лә өмөтләнмәнем, шулай ҙа иртән өйрәнелгән ғәҙәт буйынса нимәлер хаҡында яҙҙым, кисен Рысикты фотоға төшөр­ҙөм.
Бер мәл Рысик бигерәк тә һәйбәт килеп сыҡты. Оло-ҡара, тимгелле, ҡолаҡтарында һәм тәпәй­ҙәрендә суҡтар. Уға бөтәһе лә рәттән лайк ҡуйҙы. Лайкланылар, һоҡландылар, ах та ух килделәр. Ә бер яңы френд: «Миндә лә шундай уҡ. Теләйһеңме, күрһәтәм?» – тип яҙҙы хатта.
Һуңғы осорҙа яңы френдтарҙы еңел өҫтәнем. Дөрөҫөн әйткәндә, миңә барыбер ине. Дуҫлашырға теләйҙәрме? Ҡаршы түгелмен. Хисап өсөн өҫтәләләрме? Өҫтәлә бирһендәр, минән бер ниндәй насарлыҡ күрмәҫтәр.
Ят бесәйҙе бик ныҡ күргем кил­де, яуап бирмәү ҙә әҙәпһеҙлек булыр ине. «Күрһәт», – тип яҙ­ҙым.
«Сәхифәңә һалам», – тип яуап бирҙе ул.
Ғәжәпләндем, әммә ҡаршы килмәнем, бер минуттан һәләк матур Себер бесәйе фотоһүрәтен алдым. Дөрөҫ, уныҡын ғына түгел. Бесәй хужаһының ҡулдарында ята ине. Хужа минең йәштәр тирәһендәге яғымлы егет. Ул миңә тағы ла әҙерәк Игорҙы хәтерләтте. Бәлки, йылмайыуы менәндер, сөнки уларҙың йөҙ һыҙаттары бөтөнләй төрлөсә, сәстәренең төҫтәре лә. Оҙон һары бөҙрә сәсе маңлайына төшкән. Һомғол буйлы, шикелле. Ябыҡ, беләктәре нәҙек, яурыны киң, буғай. Әммә фотоһүрәттән тәғәйен белеп буламы ни?
«Һылыу!» – тип яуапланым, хәбәргә бик оҙаҡ мөнәсәбәтемде белдермәүемде уйлап алып. Был һүҙҙе уларҙың икеһенә лә – хужаға ла, бесәйгә лә әйтергә булыр ине.
«Ә ул тағы ла балыҡ тота белә!» – тип яҙҙы бесәйҙең хужаһы.
Элек уға иғтибар итмәнем, хатта үҙемдең ошондай френдым булыуын аңламаным. Хәҙер, әлбиттә, уның сәхифәһен ҡараным. Исеме – Стас, Санкт-Петербургта йәшәй. Минең һымаҡ. Игорь кеүек. Бына ни өсөн йәнә Игорҙы иҫкә төшөрәм? Өҫтәүенә, әле бөтөнләй икенсе кешегә хәбәр яҙғанда ла.
«Туҫтаҡтанмы?» – тип һораным, бигерәк оҙаҡ өндәшмәүемде аңлап алып.
«Йылғала!» – Стас шунда уҡ яуапланы.
«Улай булмай!»
«Бәхәсләшәбеҙме?»
Был көтмәгәндә булды, әммә күңелле. Миңә күптән бындай аралашыу етмәй ине, шуға күрә: «Әлбиттә!» – тип яуап бирҙем.
«Улайһа, шәмбелә Финляндия вокзалына кил!»
Тәүҙә шикләндем. «Бәйләнештә»лә теләһә нәмә һөйләү – бер эш, ысынбарлыҡта осрашыу – бөтөнләй икенсе.
Стас, күрәһең, хәлемде тойғандыр.
«Теләмәһәң – кәрәкмәй, – тип яҙҙы. – Мин һиңә һуңынан фото һалырмын. Иҫбатлау менән».
Баҡтиһәң, Вирта – Вуокса йыл­ғаһының боронғо үҙәне, ә Муссон бесәй икән. Бәләкәй сағында Муся тип йөрөткәндәр, тик бесәй Муся – үҙенсә, ә бесәй Муссон тулыһынса яңғыраған.
Шуның менән әңгәмә бөттө. Яғымлы егеттең мине ҡайҙалыр саҡырыуы күңелемде елкетте, ләкин уның менән бер ҡайҙа ла барырға йыйынманым.
***
Игорь яҙыуҙарыма лайк ҡуйыу­ҙан туҡтағандан һуң хәтһеҙ ваҡыт уҙҙы, ләкин был хаҡта уйлай алмай инем. Артабан бөтә тарих бигүк йәл булмаһын өсөн ҡойроғон киҫәкләп ҡырҡҡан бесәй тураһындағы иҫке көләмәсте нығыраҡ хәтерләтте.
Бәлки, миңә йә смартфондан «Бәйләнештә»не бөтөнләй алып ташларға, йә Игорҙы тәрән банға оҙатырға кәрәккәндер. Ләкин булдыра алманым. Ҡулым күтәрелмәне, ике күҙем уның постарын үҙҙәре эҙләне. Элеккесә көттөм.
Был әүәлге көтөүҙәргә һис оҡшамағайны. Элек көтә һәм көтөп ала инем, хәҙер көтөп ала алмаясағымды алдан уҡ белдем.
Йәй ҡарҙы бөтә тәфсирҙәре, ҡытыршылыҡтары һәм еҫе менән ентекле күҙ алдына килтерһәң дә, барыбер яумай. Һине күптән хәтергә төшөрмәгән кеше хаҡында һәр саҡ уйлаһаң, барыбер иҫкә алмай. Ә һиңә ҡыйын ғына була бара. Сәғәт һайын, көн һайын.
Бер ваҡыт хәл иттем – күпме мөмкин һуң? Эсем бигерәк ныҡ бошто, башым ауыртты, һул күҙ ҡабағым һуҡыр себен тешләгәндән һуң шешеп сыҡты, ирендәрем гел кипте, уларҙы эҫелектән кипкән телем менән яларға тура килде. Игорҙың сәхифәһенә яҙыр­ға булдым. Яҙҙым. Ебәрҙем.
Ҡулдарым ҡалтыранды, ҡаным бөтә ерҙә – ҡайҙа ярай, ҡайҙа ярамай – ҡаҡты, устарым шунда уҡ тирләп сыҡты. Игорҙы селтәрҙә икәнен күрҙем дәһа, хәбәремде уҡығанын да белдем.
Ә шунан уның яуап йыйғанын күргәс, саҡ һуштан яҙманым.
«Сәләм! Барыһы ла һәйбәт. Әллә ни яңылыҡ юҡ», – тип яҙҙы Игорь.
Мыҫҡыл итеүгә оҡшағайны был. Йәки саҡ ҡына әҙәплелек менән биҙәлгән «Бәйләнмә!»гә.
Башҡа бер нәмәгә лә.
Башым эшләмәне, шулай ҙа өндәшмәй ҡалһам – аҡылдан яҙасағымды аңланым, йәһәт кенә һуңғы ваҡытта үҙем менән ни булғанын һөйләүсе пост йыйҙым. Исемемде атамайынса, бар тарышлығымды һалып, мине Игорь ғына аңларлыҡ итеп. Ҡапыл мөғжизә тыуһа, ул мине яңынан уҡырға тотонор.
Яҙып бөткәс, Игорҙың барыбер иғтибар итмәйәсәген аңланым. Сөнки...
Әсе йәш эркелде күҙҙәремә. Күпме илағанымды хәтерләмәйем. Оҙаҡтыр, күрәһең. Ямғыр яуҙы, буғай. Ҡояш сыҡты, буғай. Ел болоттарҙы ҡыйғас киҫәктәргә телгеләне. Смартфонға текәлеп ултырҙым, күҙ йәштәрем яңаҡтар, муйын буйлап аҡты, экранға тамды. Шунан еүешлектән телефондың ватылыу ихтималлығын аңланым. Ватылмағайы. Ҡәҙимге төймәлеһен һатып алырмын, кистәрен дача йәштәре йыйылған ма­газинға йөрөй башлармын, миңә бәхет йылмайыр. Бәхет, аңлайыш­һыҙ асыл – социаль бәйләнеш селтәре түгел. Уларҙың бөтәһен дә бер кем дә бер мәртәбә лә лайк­ламаһын һәм аңлатма яҙмаһын.
Тү-ҙер-мен.
Нимә, үҙемә икенсе ҡәҙимге егет таба алмайыммы ни? Бик еңел! Етмәһә, эҙләргә лә кәрәкмәй. Үҙе эҙләп тапты! Стас! Стас мине тапты!
Тотам да хәҙер үк уға яҙам. Ҡарарбыҙ, нимә әйтер.
***
Стас ҡыуанды. Асыҡтан-асыҡ, ысын күңелдән шатланды, мин дә тартынманым тиерлек. Ул үсекләмәне, маһайманы, хатта бер нәмә хаҡында ла һорашманы. Бары тик ҡасан осраша аласаҡбыҙ, ҡайҙа барыуыбыҙ тураһында аңлайышлы һәм аныҡ итеп һөйләне.
Игорҙы ла бөтөнләй хәтерҙән сығарып ташламаным, әммә еңеллек, бер аҙ еңеллек кисерҙем. Һәр хәлдә, уның менән бер нисек тә бәйләнмәгән уйланыуҙар темаһы барлыҡҡа килде.
Йомала өләсәйем ҡалаға йыйынды, уға табиптан ниндәйҙер рецепт яҙҙырып алырға кәрәк ине. Һаҡ ҡына уны ашыҡмаҫҡа, дачаға шәмбелә тыныс ҡына ҡайтырға күндерә башланым. Иртән түгел – ниңә ҡара таңдан һикереп торорға? Ә кис, буш электричкала, тынлыҡта һәм еләҫтә.
– Ә һин ҡурҡмаҫһыңмы һуң? – тип һораны өләсәйем.
– Нимә?! – Ысынлап асыуландым. –  Ҡурҡмам, сит кешеләрҙе өйгә индермәм, астан да үлмәм. Ысынлап.
Өләсәйем ризалашты.
Ә мин, оятһыҙ, шатлығымдан үрле-ҡырлы һикерҙем, һиҙҙермәй генә юлға йыйынырға тотондом. Биштәргә серәкәйҙәрҙән һаҡланырға крем, бер шешә һыу һәм швейцар бәкеһе һалдым. Беҙ уны әсәйем менән атайыма бүләк иткәйнек, ул бәкене дачала һаҡланы. Алыҫ походтар өсөн. Ә мин тап алыҫ сәфәргә йыйындым.
***
Стасты алыҫтан күрҙем. Ул миңә фотоһүрәттәге һымаҡ күренде, тик бесәй генә етмәй ине.
Артына килеп баҫтым да өндәштем:
– Стас? Сәләм!
Ул артына боролдо, миңә баштан-аяҡ күҙ йүгертеп алғас, көттөрә биреп йөҙөнә йылмайыу ғәләмәте сығарҙы.
– Сәләм, Кать!
Йылмайыуы сәйер ине. Ирендәре йылмая, ә күҙҙәре битараф ҡалды. Миңә был йылмайыу Игорҙыҡына оҡшағандай тойолдо. Уның хатта фотоһүрәтендә лә йөҙө, күҙҙәре балҡый.
Башымда бер кемгә лә кәрәкмәгән ошо уйҙар өйрөлдө, ләкин үҙемде тиҙ ҡулға алдым, сағыштырыуҙан туҡтаным.
Ул биштәремдең өҫкө тотҡаһынан эләктереп алып еңелсә тартты:
– Бир, үҙем тотам.
– Ул еңел. – Ризалашманым.
Стас биштәрҙе барыбер ысҡындырманы:
– Бир, тим. Тотҡаға тотоноп барабыҙмы ни?
Ул шарҡылдап көлдө, үҙе артынан эйәртеп бер нисә аҙым ситкә атланы. Биштәрҙән һөйрәп.
Үҙемде ахмаҡтарса хис иттем. Шунда уҡ ризалашһам икән:
– Йә, ярай, ал!
Стас биштәрҙе яурынына элгәс, терһәгемдән матҡып тотоп кассаларға алып китте. Ҡулым ауыртты, уның һәр бармағынан эҙ ҡала, тип уйланым. Тирем бигерәк йомшаҡ, унда «һә» тигәнсе күк барлыҡҡа килә. Гел туҡмал­ған кешеләй йөрөйөм. Бигерәк тә йәйгеһен. Йәғни күк йәй көнө ныҡ күҙгә ташлана. Хәҙер бына тағы өҫтәлә, тип-тигеҙ ерҙә.
– Әйҙә, әйҙә, әйҙә! – Стас ашыҡтырҙы, ҡапыл йырлап ебәр­ҙе. – Биш минут! Биш минут!
Электричка әллә ҡасандан бирле тора инде. Ҡиәфәте шундай: әйтерһең, бер урында тороп ялҡҡан, хәҙер туғайҙарға, урмандарға һәм далаларға ашҡына.
Быныһын шыттырам, әлбиттә. Беҙҙең яҡын-тирәлә дала юҡ, бер ниндәй электричка ла барып етмәйәсәк.
Йылмайып Стастан һораным:
– Беҙгә оҙаҡ барырғамы?
Ул шунда уҡ элеп алды:
– Ә һин нисек теләйһең? Алыҫҡамы әллә тиҙерәкме?
Сәстәре маңлайына төштө, күҙҙәре ҡоростай йылтыраны, битенә ҡыҙыллыҡ йүгерҙе.
Уға ҡарағас, донъяла иң ныҡ теләгән нәмәмде көтмәгәндә аңланым. Ләкин һуң ине инде.

2-се бүлек

Һеҙ иһаһайлай алаһығыҙ, әммә башта уны үҙем өсөн генә ниңә Ры тип атағанымды аңлатам, һуңынан – ҡалғандарын.
Минең ике туған һеңлем бар ине. Йәғни ул әле лә бар. Ләкин ул хәҙер сәсен буяй, бер нәмә лә аңлармын тимә. Бала саҡта ерән ине. Һәм алама холоҡло. Һәйбәт, әммә алама холоҡло. Эйе, шундай ҡыҙҙар була. Бер тинлек зыяндары теймәһә лә, ҡайһы бер­ҙәре бөтөнләй йүнһеҙ. Уларҙың янында ултырғы ла килмәй. Минең һеңлем кеүектәре лә бар. Ундайҙар менән ҡыйын, тик ул ҡаланан ҡайҙалыр китһә, тәүҙә айға ҡарап олорға әҙер инем. Һуңынан өйрәндем, әлбиттә. Аҙаҡ ул ҡайтты. Һәр саҡ, һуңғыһын иҫәпкә алмағанда. Әсәһе кейәүгә сығып, уны Мәскәүгә яңы иренә алып китте.
Бына шулай, уның исеме Катя ине. Ә мин уны Рыжая Катя – Ерән Катя тип йөрөттөм. Быныһы баштараҡ. Һуңынан ҡыҫҡарттым: Рытя, тора-бара – Ры.
Мине «Бәйләнештә»лә эҙләп тапҡан Катя ла ерән. Холҡо – ой! Ул нимәһе менәндер һеңлемде хәтерләтте. Балалар ҡушаматының яңы хужаһына күскәнен үҙем дә һиҙмәй ҡалдым. Әйткәндәй, ул тап килә. Тик миңә уға шулай тип өндәшергә үҙемде тәртәлә тоторға кәрәк. Ну, «Бәйләнештә»лә яҙмаҫҡа. Тормошта иһә беҙ осрашманыҡ.
Дөрөҫөрәге, бер мәртәбә бер-беребеҙҙе күрҙек, әммә ул ваҡытта кем икәнен белмәй инем. Ры ла минең хаҡта бер нәмә лә белмәне. Был әҙәбиәт буйынса ҡала олимпиадаһы ине. Ры минән ҡыялаш ултырҙы, бер тапҡыр текләп ҡараны. Ләкин уның ҡарағанын, әммә күрмәгәнен һиҙҙем. Бәлки, уға барыберҙер. Ул саҡта миңә лә ике иҫәп – бер хисап ине. Уның буй-һынына ғәжәпләнеп бөтә алманым. Нәфис һымаҡ, шулай ҙа... Ну, быныһы мөһим түгел. Мин хәҙер ни эшләрмен?
Ярты йылдан һуң ул мине «Бәйләнештә»лә эҙләп тапты. Тапманы, уртаҡ таныштар аша килеп юлыҡҡандыр, иҫенә лә төшөрмәгәндер, ләкин уға ҡыҙыҡ булды. Миңә лә ҡыҙыҡ ине.
Ул кино тураһында яҙыуыма һоҡланып бөтә алманы, көн дә яҙғым килде. Көн дә кәрәгенән артыҡ булыуын белә инем. Ялҡасаҡ – шул ғына. 
Аҙнаға бер тапҡыр яҙҙым, йыш түгел. Ә ул ялҡманы.
Ул да сәхифәһендә нәмәлер яҙҙы. Даими рәүештә. Быны ысын­ға алып уҡый алманым, ул ҡәҙәр яманлыҡ та тапманым. Йәғни ахмаҡлыҡтар бар ине, әммә ҡәҙимгесә – ҡыҙҙарса, ғәфү итерлек. Кис һайын бесәйе Рысиктың портретын ҡуйҙы. Уны ла Ры тип атарға булыр ине.
Ул саҡта миңә ҡыҙ оҡшанымы әллә юҡмы икәнен белмәйем, әммә френдтарым араһында Ры барлыҡҡа килгәс, оҡшаны. Миңә яҙғандары ла. Көн дә иртәнән кискәсә элемтәлә тороуы ла.
Һуңынан уның тыуған көнө етте. Бөтәһе лә ҡәнәғәт булһын өсөн үҙен нисек ҡотларға белмәнем. Шулай ҙа тәүәккәлләнем. Ул һалҡын ғына яуапланы: «Рәхмәт». Әйткәндәй, исемемде лә атаманы.
Иртән, хәҙер кемдәрҙең ысын дуҫтар, ә френдтар түгел икәнен беләм, тип яҙҙы. Кемдәр сәскәләр ебәргән – шулар дуҫ.
Шунда мин тилерҙем. Аҙаҡ хәл иттем: йә, ярай. Дуҫ түгел икән, дуҫ түгел. Теләгәнең менән дуҫлаш.
Уны дуҫтарымдан алып ташларға йыйындым, кире уйлағас, былай ғына яҙыштым. Бөтәһе лә элеккесә ҡалды, Ры яҙғандарҙы уҡыманым. Бер көн уҡыманым, ике, өс. Шунан ни өсөндөр түҙмәнем, яңынан башланым. Көнөнә бер тапҡыр, бер юлы.
Ә Ры бер ваҡыт сәхифәмә яҙҙы. Дөрөҫөн әйткәндә, миңрәүләндем. Яуапҡа ниндәйҙер юҡ-бар ебәрҙем. Көтөлмәгәнлектән, ғөмүмән. Минән нимә көтөргә? Ябай ғына френдмын, дуҫ түгелмен.
Һуңынан яҙыр әле, бәлки, тип уйланым, ләкин Ры теләмәне. Әллә үпкәләне инде? Әллә ҡул һелтәнеме?
Ры һәр ваҡыт элемтәлә торҙо, уның менән бөтәһе лә тәртиптә икәнен белдем. Бәлки, бының менән башты ҡатырмаҫҡа, уйлап та ҡарамаҫҡа кәрәккәндер, ләкин ниңәлер бер нәмә лә онотолманы.
Һуңынан унда шундай пост уҡыным, саҡ аҡылдан яҙманым. Бәлки, бөтәһен дә дөрөҫ аңламағанмындыр? Дөрөҫ булһа, Ры һәр ваҡыт минең хаҡта ғына уйлай икән дә баһа. Юҡ, ул асыҡтан-асыҡ әйтмәне, муйыным һәм арҡам тиргә батты хатта, ә эсемдә барыһы ла көсөргәнешле, тағы ла саҡ-саҡ – нимәлер буласаҡ.
Булманы.
Етте, уға үҙем яҙам. Кистән уның менән элемтә юҡ ине, күрәһең, иртәрәк йоҡларға ятҡандыр. Төшкөһөн тикшергәндә лә шул уҡ хәл.
Ҡарағас, ғәжәпләнеп бөтә алманым, Ры һуңғы тапҡыр элемтәгә иртән туғыҙҙа сыҡҡан. Шул ғына.
Был уға бөтөнләй оҡшамағайны. Шулай ҙа сәхифәһенә күҙ һалдым: ҡайҙалыр барырға йыйынам, тип яҙғандыр, бәлки. Юҡ, быға оҡшаған бер нәмә лә тапманым. Бер сәғәт көттөм дә бар яҙмаларын яңынан уҡып сыҡтым. Ул ҡәҙәр тулҡынланманым, миңә уның ҡайҙа йөрөүе ҡыҙығыраҡ ине.
Саҡ ҡына көтә биргәс, мессенджерҙы асып: «Сәләм!» – тип яҙҙым.
Ул хәбәрҙе күрер ҙә яуап бирер. Эйе, Ры әле селтәрҙә юҡ. Хәбәр уға барыбер барып етәсәк тә баһа.
Ләкин яуап бирмәне. Биш минуттан һуң да, егерме минуттан һуң да.
Ҡулымды һелтәнем дә үҙ эштәремә тотондом. Шунан смартфон мырҡылданы, һелкенергә кереште. Артҡы кеҫәмдән алғансы тауыш туҡтаны. Рының шылтыратҡанын күрҙем. Телефондан түгел, уның номеры ла юҡ, ә мессенджерҙан.
Ә бит миңә ғүмерҙә лә шылтыратҡаны юҡ ине. Бөтмәҫ-төкәнмәҫ ниндәйҙер сәйерлектәр.
Шылтыратырға булдым.
Ул шунда уҡ яуап бирҙе, элек уның тауышын бына шулай ишеткәнем юҡ ине.
– Сәләм, – тине Ры. – Яҙғаныңа бик шатмын. Тик бында ниңәлер элемтә насар, нисектер сәйер. Мин хәбәр ебәрә алмайым, ә ниңәлер шылтырата алам.