-3 °С
Ясна
TelegramVKOK
Бөтә яңылыҡтар
Күренекле шәхестәр
7 Август 2020, 15:14

Мәжит Ғафури юбилейы ҙурлап билдәләнә

Башҡортостандың тәү­ге халыҡ шағиры Мәжит Ғафуриҙың тыуыуына 140 йыл тулды. Республика Башлығы Радий Хәбиров Указына ярашлы, республикабыҙҙа уның юбилейы ҙурлап билдәләнә. Ошо уңайҙан төрлө байрам саралары ла үтәсәк.

Башҡорт һәм татар әҙәбиәтенең классигы Мәжит Ғафури (Ғәбделмәжит Нурғәни улы Ғафуров) 1880 йылдың 20 июлдә Башҡортостандың хәҙерге Ғафури районына ҡараған Еҙем-Ҡаран ауылында хәлфә ғаиләһендә тыуып үҫә. Башланғыс белемде үҙ ауылында һәм тирә-яҡ ауылдар­ҙағы мәҙрәсәләрҙә ала. Өфө, Троицк, Ҡазан ҡалаларында уҡый. Балаларҙы уҡыта.

Мәжит Ғафури «Ишан шәкерттәренә» тигән тәүге шиғырын 1901 йылда яҙа. 1903 йылда «Себер тимер юлы йәки милләттең хәле» исемле йыйынтығы сыға. Шул йылдарҙан алып ғүмеренең аҙағына тиклем арымай-талмай ижад итә. Ул әҙәбиәттең бөтә төр жанр­ҙарында ла уңышлы эшләй. Поэма, мәҫәл һәм повесть жанр­ҙарына нигеҙ һалыусыларҙың да береһе була. «Ҡыҙыл йондоҙ» пьесаһы һәм «Эшсе» либреттоһы менән драматургияға ла үҙ өлөшөн индерә. Балалар өсөн мауыҡтырғыс әҫәрҙәр яҙа. Тәнҡит һәм публицистика өлкәһендә лә хеҙмәттәр күрһәтә. 1923 йылда тәүгеләрҙән булып Башҡортостандың халыҡ шағиры тигән маҡтаулы исемгә лайыҡ була. Уның исемен тыуған районы йөрөтә. Баш ҡалабыҙҙа уның исемендәге парк бар. Башҡорт дәүләт академия драма театрына ла халыҡ шағиры исеме бирелгән, уның алдындағы майҙансыҡҡа әҙиптең һәйкәле ҡуйылған. 1948 йылдан Өфөлә Мәжит Ғафуриҙың мемориаль йорт-музейы эшләй.

Бөйөк шағирыбыҙҙың юбилейы айҡанлы, июль аҙағында баш ҡалабыҙҙағы Шәһит Хоҙайбирҙиндың йорт-музейында (https://vk.com/shagitkhudaiberdin) «Тарих һөйләй фоторәсемдәр» тигән күргәҙмә асылды. Уны Мәжит Ғафуриҙың мемориаль йорт-музейы ғилми хеҙмәткәрҙәре әҙерләгән. Унда халыҡ шағирының 1905 йылдан алып 1934 йылға тиклемге тормош юлын сағылдырған һәм фондта һаҡланған үҙенсәлекле фотолар урын алған. Ғаиләһе, шул осорҙа уның менән бергә ижад иткән ҡәләмдәш дуҫтары, композиторҙар менән төшкән иҫтәлектәрҙе лә күрергә мөмкин. Мәжит Ғафуриҙың Новосибирскиҙа, Ялтала һәм Чехов исемендәге шифаханала төшкән фоторәсемдәре үткән быуаттың 20 – 30 йылдарына алып ҡайта, шулай уҡ сәхнәләштерелгән әҫәрҙәре – «Ҡыҙыл йондоҙ», «Ҡара йөҙҙәр» спектаклдәренән үҙенсәлекле фотолар ҙа бар.

Мәжит Ғафуриҙың тормошона һәм ижадына бағышланған «Тарих һөйләй фоторәсемдәр» күргәҙмәһе Өфө ҡалаһы, Яңы күпер урамы, 20-се йорт адресы буйынса 29 авгусҡа тиклем эшләй! Теләүселәр булһа, рәхим итегеҙ.

Шулай уҡ йыл да үткәрелеп килгән «Беҙ Мәжит Ғафуриҙы уҡыйбыҙ – 2020» халыҡ-ара әҙәби-һынлы сәнғәт конкурсы ла иғлан ителгән. Уны «Мәжит Ғафури – XXI быуат» мәҙәниәт фонды» төбәк йәмәғәт ойошмаһы, Өфөләге Мәжит Ғафуриҙың мемориаль йорт-музейы һәм Ғафури районы Еҙем-Ҡаран ауылындағы йорт-музей ойоштора. Халыҡ шағиры­ның ижадын танытыуға йүнәлтел­гән бәйгелә республикабыҙҙан ғына түгел, Рәсәй төбәк­тәренән, башҡа илдәрҙән дә I – XI синыф уҡыусылары, юғары һәм урта һөнәри белем биреү йорттары студенттары, шулай уҡ өлкәндәр ҙә ҡатнаша ала. Конкурс төрлө номинациялар буйынса үткәрелә: «Тасуири уҡыусылар» (Мәжит Ғафури шиғырҙары; Мәжит Ғафури прозаһы; Мәжит Ғафуриға арналған шағирҙарҙың шиғыр­ҙары), «Мәжит Ғафури әҫәрҙәрен сәхнәләштереү», «Мәжит Ғафури әҫәрҙәре буйынса һынлы ижад» (һүрәт, аппликация, әүәләү, ҡорама тегеү һәм башҡа техника. Әйберҙәр, һүрәттәр сканерлап йәки фотоға төшөрөп ебәрелә), «Мәжит Ғафури әҫәр­ҙәренә видеоклип», «Рэп стилендә Мәжит Ғафури шиғырҙарын башҡарыу», «Мәжит Ғафури шиғырҙарына йырҙар», «Мәжит Ғафуриға арналған авторлыҡ шиғырҙар конкурсы», «Мәжит Ғафуриҙың тормошо һәм ижады буйынса фәнни-тикшеренеү эштәре». Эштәр 25 октябргә тиклем ҡабул ителә. Еңеүселәр төрлө йәш төркөмдәре буйынса билдәләнәсәк. Бөтә ҡатнашыусыларға ла сертификаттар, етәкселәренә Рәхмәт хаттары биреләсәк. Тулыраҡ мәғлүмәтте ошо төркөмдә https://vk.com/mdmmgafuri адресы буйынса алырға мөмкин.

Быларҙан тыш, Мәжит Ғафуриҙың 140 йыллығына арналған китап күргәҙмәләре, «түңәрәк өҫтәлдәр», мәктәптәрҙә синыф сәғәттәре, Бөтә Рәсәй фәнни-ғәмәли конференцияһы ла уҙасаҡ.
Читайте нас: