+12 °С
Ямғыр
Бөтә яңылыҡтар
Бәйгеләр
19 Ғинуар 2018, 18:00
Әгәр телем йәшәй икән, йәшәйәсәк халҡым да
«Тел – һәр милләттең рухи һәм мәҙәни байлығы. Ул юҡ икән, халыҡ та, милләт тә юҡ», – тип яҙғайны Башҡортостандың халыҡ яҙыусыһы Ғайса Хөсәйенов. Ысынлап та, туған телебеҙ йәшәй икән, килер көндәребеҙ ҙә яҡты, халҡыбыҙҙың да киләсәге бар. Республикабыҙҙа башҡорт телендә ойошторолған саралар уның мәртәбәһен, бәҫен күтәрергә, үҫтерергә, йәш быуындың күңелендә һөйөү уятырға ярҙам итә. Шундайҙарҙың береһе – башҡорт теле һәм әҙәбиәте буйынса уҡыусылар араһында үткәрелгән республика, төбәк-ара олимпиадаһы.
Силәбе өлкәһенән милләттәштәребеҙ Алина Ниғмәтуллина, Сабина Сәйфуллина, Элиза Ғизәтуллина уҡытыусылары Раина Сафа ҡыҙы Йыһаншина менән.
Был бәйге үҙенә күрә бер тел байрамына әүерелә. Балалар унда һынау тотоп, аң-белем генә туплап ҡалмай, яҙыусы, шағирҙар, төрлө күренекле шәхестәр менән осрашып, һөнәр һайларға йүнәлеш, илһам-дәрт тә ала. Сит өлкәләрҙән килгән ҡәрҙәштәребеҙ менән ихлас танышып, дуҫлашалар. Бөтәһе лә еңеүсе булмаһа ла, тиҫтерҙәре менән туған телдә аралашып, башҡорт мөхитендә булып ҡайтыуҙары ла киләсәктә уларға үҫергә ҡанат бирәсәк.
Өс көн буйына барған бәйгелә ҡыҙҙар, егеттәр был юлы тик яҙма эштәр генә үтәне. Элекке кеүек сәсәнлек, шиғырҙы тасуири уҡыуға әҙерләнеп интекмәне. Был, бер яҡтан, Берҙәм дәүләт имтиханына яраҡлаштырып, уйланылһа, икенсе яҡтан, бәйгесенең башҡорт теле һәм әҙәбиәте буйынса белемен ентеклерәк асыҡларға ярҙам итте.
Уҡытыусылар ҙа уҡыусыһының яҡшы һөҙөмтәләр күрһәтеренә ышанып, ижади эш барған бүлмә тирәһендә уралды.
– Мәктәптә төрлө темаға инша яҙып ҡараныҡ. Бергәләп тикшереп, һығымталар яһаныҡ, тест һорауҙары буйынса эшләнек. Быйыл ныҡ тырышып әҙерләндек, моғайын, призлы урын булыр, тип уйлайбыҙ. Бөгөн олимпиадала уҡыусыларым – Нурсилә Иштуғанова менән Данил Тарик ҡатнаша. Улар башҡорт теленән генә түгел, башҡа фәндәрҙән дә олимпиадаларға йөрөй, – ти Ҡыйғы районы уҡыусыларын оҙатып йөрөүсе уҡытыусы Ирина Фәйзелғаян ҡыҙы Вәлиәхмәтова.
Һынау тотоусылар араһында йәш хәбәрселәребеҙҙең дә булыуы ҡыуандырҙы. Ишембайҙағы Әхмәтзәки Вәлиди исемендәге 2-се башҡорт интернат-гимназияһынан Гөлсәсәк Шәрипова, Күгәрсен районы Яңы Хвалын мәктәбенән Гөлфиә Килсенбаева, Рәми Ғарипов исемендәге 1-се республика башҡорт интернат-гимназияһынан Лидиә Динмөхәмәтовалар ҡатнашты. Улар өсөн беҙ ҙә бер аҙ борсолоп йөрөнөк.
Ә Силәбе өлкәһендә туған телде уҡытыу хәлдәре нисек тора икән? Һүҙ арала ошо хаҡта һорашып алабыҙ.
– Башҡорт теле аҙнаһына бер сәғәт кенә өҫтәмә дәрес булып инә. Телгә иғтибар кәмеп барыуы бик үкенесле. Дәреслектәребеҙ ҙә бик иҫке. Шулай булһа ла, уҡытырға, телгә һөйөү уятырға тырышабыҙ инде. Һабантуй, Нардуған байрамдары үткәрәбеҙ, – ти Арғаяш районы Дәрбиш мәктәбе уҡытыусыһы Раина Сафа ҡыҙы Йыһаншина.
Бигүк шәптән түгел икән хәлдәре. Шулай булһа ла, ситтә йәшәүсе милләттәштәребеҙҙең кәйефтәрен төшөрмәй туған телебеҙ өсөн янып йөрөүҙәре ысын мәғәнәһендә һоҡланыу тойғоһо уята.
Олимпиада барышында Мифтахетдин Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты әҙерләгән бай, рухлы концерт номерҙарын, «Бабич» фильмын ҡарау, яҙыусы, шағирҙар, университет педагогтары менән осрашыу һәр ҡатнашыусының күңелендә онотолмаҫ тәьҫорат ҡалдырғандыр, моғайын. Ҡыҙыҡһындырған һорауҙарына яуап та алдылар.
Башҡорт теле һәм әҙәбиәте буйынса иң-иң телһөйәр уҡыусыларҙы асыҡлау тантанаһына республиканың мәғариф министры Гөлназ Радмил ҡыҙы Шафиҡова ла килде.
Сит өлкәнән килеүселәр Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы башҡарма комитетының бүләктәрен алды. Еңеүсе, призёрҙарҙарға мәғариф министрлығының дипломдары, приздары тапшырылды.
Сибай интернат-гимназияһынан Алтынай Мусина I урын алып, шатлыҡтан йөҙө балҡый ине.
– Еңеүҙе көтмәгәйнем, ләкин призлы урын алырыма ышана инем. Был – минең ҙур уңышым. Барыһы өсөн остазым Әлнисә Рәхимйән ҡыҙы Алдырхановаға ҙур рәхмәтемде еткерәм. Олимпиаданан үҙемә күп фәһем алдым. Ошондай күркәм сараларҙы йышыраҡ үткәреү телебеҙҙе һаҡлап ҡалырға ярҙам итәсәк, – ти ул.
Илеш районы Муса Гәрәев исемендәге Бишҡурай мәктәбенән Айнур Ғилманов VIII – IX синыфтарҙа башҡорт теле һәм әҙәбиәтенән район олимпиадаларында призёр булһа, быйыл инде еңеүселәр рәтенә инеп, Өфөлә көсөн һынау бәхетенә иреште. Бында ла еңеүсе булғас, егеттең кәйефе тағы ла күтәрелде.
– Ҡыуанып бөтә алмайым, бик ныҡ шатландым. Мине әҙерләгәне, алып килгәне өсөн уҡытыусым Рәмзилә Рәфәт ҡыҙы Хәҙимуллинаға рәхмәт һүҙҙәремде белдерәм. Олимпиада белемемде һынап ҡарарға, яулаған еңеүем яңы маҡсаттар ҡуйырға дәртләндерҙе, – ти Айнур.
Уҡытыусыһы Рәмзилә Рәфәт ҡыҙы Хәҙимуллина:
Ырымбурҙар бер ҙә еңеүһеҙ ҡайтмай. Төйлөгән районы Аллабирҙе мәктәбенекеләр бигерәк тә телде төплө белеүҙәре менән һоҡландыра.
– Үткән йыл призёр ғына булғайным. Шуға быйыл каникул көндәрендә башҡорт теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы Сания Сәйет ҡыҙы Күҙбаева менән көн һайын ныҡлы әҙерләндек. Әҙәби китаптар күп уҡыным. Үҙем Мостай Кәрим әҫәрҙәрен бик яратам. Олимпиадала яңы дуҫтар ҙа таптым, – ти Айгөл Һөйөндөкова.
Афариндар! Беҙҙең киләсәгебеҙ – ошондай телһөйәр, илһөйәр балаларҙың ҡулында. Бындай бәйгеләр телгә һөйөү уятып ҡына ҡалмай, һәр беребеҙҙе рухландыра, туған телебеҙҙең моңло ла, бай ҙа булыуына тағы ла бер тапҡыр инандыра.
Гөлназ ШӘЙХЕТДИНОВА.
Өфө ҡалаһы.
Читайте нас:
Редакция һайлауы
Гәзитебеҙ - дуҫыбыҙ
Фильмдар
Күңелдәрҙең иләҫ-миләҫ сағы
© 1930 йылдың 12 февраленән нәшер ителә. Ойоштороусылары: Башҡортостан Республикаһының Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, Башҡортостан Республикаһының «Башҡортостан Республикаһы» нәшриәт йорто дәүләт унитар предприятиеһы. Баш мөхәррире — Мирсәйет Ғүмәр улы Юнысов.
Башҡортостан Республикаһы буйынса элемтә, мәғлүмәт технологиялары һәм киңкүләм коммуникациялар өлкәһендә күҙәтеү буйынса федераль хеҙмәт идаралығында 2015 йылдың 18 авгусында теркәлде. Теркәү номеры — ПИ №ТУ02-01403.
Республиканский информационный центр – филиал государственного унитарного предприятия Республики Башкортостан Издательский дом «Республика Башкортостан».
Р./счёт 40602810200000000009 в Филиал ПАО «БАНК УРАЛСИБ» в г. Уфа, БИК 048073770, ИНН 0278066967, КПП 027843012, к/с 30101810600000000770.
Телефон
+7 347 273-36-64, +7 999 133-44-62.
Электрон почта
Адресы
450079, г. Уфа, ул. 50-летия Октября, 13, 8-й этаж