+16 °С
Болотло
Telegram
VK
OK
Бөтә яңылыҡтар
"Тарих яҙабыҙ"
25 Май 2018, 19:12
Тәкәл тауы
Беҙҙең гүзәл Йәнтеш ауылының ҡап уртаһында тирә-яҡты йәмләндереп, Тәкәл тауы ғорур баҫып тора. Ул йыраҡтан килгән юлсыларҙы сәләмләп ҡаршы ала һәм хушлашып оҙатып ҡала кеүек. Йәй көнө тауыбыҙ аллы-гөллө сәскәгә күмелә, ә ҡышҡыһын ап-аҡ юрғанға төрөнә. Уның башынан ауылыбыҙҙың бөтөн күркәмлеге күренә. Йәй ҙә, ҡыш та балалар тауҙа уйнай, ҡышҡы ҡарлы көндәрҙә рәхәтләнеп сана, саңғы шыуалар. Һәр байрамда ла, туйҙарҙа ла кешеләр Тәкәлгә менмәйенсә ҡайтмай. Был инде йолаға ла әйләнгән.
Беҙҙең гүзәл Йәнтеш ауылының ҡап уртаһында тирә-яҡты йәмләндереп, Тәкәл тауы ғорур баҫып тора. Ул йыраҡтан килгән юлсыларҙы сәләмләп ҡаршы ала һәм хушлашып оҙатып ҡала кеүек. Йәй көнө тауыбыҙ аллы-гөллө сәскәгә күмелә, ә ҡышҡыһын ап-аҡ юрғанға төрөнә. Уның башынан ауылыбыҙҙың бөтөн күркәмлеге күренә. Йәй ҙә, ҡыш та балалар тауҙа уйнай, ҡышҡы ҡарлы көндәрҙә рәхәтләнеп сана, саңғы шыуалар. Һәр байрамда ла, туйҙарҙа ла кешеләр Тәкәлгә менмәйенсә ҡайтмай. Был инде йолаға ла әйләнгән.
Яңыраҡ ауылыбыҙҙан сыҡҡан оҫта ҡуллы Аҡъяр тау колледжы директоры Рәмил олатай Арыҫланов тауға матур итеп ағастан эшләнгән бөркөт һыны ултыртты. Хәҙер ул барыһының да фото төшөргә яратҡан бер урынына әүерелде.
Ни өсөн тауҙы Тәкәл тип атайҙар һуң? Әйҙәгеҙ, һеҙгә уның тарихын һөйләйем.
Бынан 200 йыл элек беҙҙең ата-бабаларыбыҙ бер ырыу булып йәшәгән. Тик татыу ғына донъя күреп ятҡанда ике ҡәбиләнең аҡһаҡалдары ыҙғышып китә. Хәл ҡатмарлаша, бергә йәшәү мөмкин булмай. Әммә был гүзәл ерҙе ҡалдырып, берәүҙең дә киткеһе килмәй. Ахыр сиктә, шундай ҡарарға киләләр: ике ҡәбиләнең батырҙары алышҡа сыға. Ҡайһыһы еңелә, шулар алыҫҡа китергә тейеш, ә кемдәр еңә, шулар был ерҙә ҡаласаҡ, тигән шарт ҡуйыла. Һәр ҡәбиләнең үҙ батыры булған: Тәкәл һәм Ҡорай. Улар ярышты тау башында үткәрергә ҡарар иткән. Тәкәл еңә башлаған. Ҡорай батыр быға бик ныҡ асыулана һәм дәғүәсеһен уҡ ярышына саҡыра.Тәкәл батыр ризалаша. Батыр бар ярышта ла ал бирмәгән булған. Ул туғандары менән хушлашып, ата-әсәһәнең фатихаһын алып, юлға сыға. Был ваҡытта Ҡорай батыр таш артында йәшенеп ятҡан була. Тәкәл батыр асыҡ ергә сыҡҡас, уны уҡ менән атып үлтереп, үҙенең мәкерле уйын тормошҡа ашыра.
Тәкәл батыр тау башында үлә, шуға ла уны халыҡ ошонда ерләй. Ә тауҙы батыр хөрмәтенә Тәкәл тип йөрөтә башлайҙар. Ҡорай батыр ҡәбиләһе күрше ырыу нәфрәтенән ҡурҡып, был урындан күсеп китә.
Бер нисә йыл элек ошо тарих буйынса сценарий яҙылып, район телевизион фестиваль барышында сәхнәләштерелеп, тау битендә халыҡҡа күрһәтелде. Батыр хөрмәтенә, баҡыйлыҡҡа күскән ауылдаштарыбыҙ рухына аят та уҡытылды.
Алтынай МОТАЛОВА, VII синыф уҡыусыһы.
Хәйбулла районы, Йәнтеш ауылы.
Читайте нас:
Редакция һайлауы
Матбуғат
17 Май , 10:58
Яҙыл да бүләк от!
Повестар
Ҡайын һуты
Бала тараҡандың мыйыҡ уйнатҡаны...
Ҡунаҡ малай
Конкурстар
«Ҡышҡы әкиәт»
«Ҡоштарға ашхана»
«Беҙ — Бала саҡ иленән»
Гәзитебеҙ - дуҫыбыҙ
Алтынсылар “Йәншишмә”гә яҙылды
Нисек ҡыуанғанымды күрһәгеҙ!
Йөҙ һум аҡсаң булғансы, йөҙ дуҫың булһын
Хикәйәләр
Һунарсы терпе
“Смотрильщик”
Ауылымдың аҡ өйҙәре
Фильмдар
"Тыуған көн"
Елғыуар
Салауат Юлаев
Әкиәттәр
Ҡуян менән Төлкө
Тыңлауһыҙ төлкө балаһы
Суҡлыҡайҙың ҡурсаҡтары
Тестар
Кемдең дуҫы кем?
Географияны яҡшы беләһеңме?
Йыһанды беләһегеҙме?
Күңелдәрҙең иләҫ-миләҫ сағы
Трамвайҙағы танышыу
Һиңә тиң түгел, тигәндәр...
Бергә була алманыҡ...