+17 °С
Болотло
Бөтә яңылыҡтар
"Тарих яҙабыҙ"
28 Сентябрь 2018, 17:50
Ҡаҙмаш ауылы кисеүҙәре
Ҡаҙмашҡа килеп инеү менән уң яҡтан – Мәсет тауы, һулаҡайҙан Сусаҡтау ҡаршы ала. Ауылды икегә бүлеп, Ҡаҙмаш йылғаһы ағып ята. Уның һул яҡ яры буйлап Бәләкәй Ҡыҙылташ һәм Өлкән Ҡыҙылташ теҙелеп ултырған. Эргәләрендә бер нисә кисеү ҙә бар.
Тирмән кисеүе. Унда Фәхрислам Һатлыҡов олатай һыу тирмәне эшләгән. Үҙе кисеү яһап, һыу юлдары булдырған. Бейектән һыу ағып төшөп, тирмәндең ҡуласаһын әйләндергән. Ауыл халҡы күпме бойҙайы бар, шуны тарттырып алған. Тик тирмәндең иләге булмаған. 1930 йылда Фәхрислам олатайҙы кулак тип Себергә ебәрәләр. Ә тирмәнен колхозға тартып алалар. Бер нисә йылдан һуң ни сәбәптәндер ул янып китә. Әлеге көнгәсә тирмәндең ҙур бер ташы Хәҙис Хәмит улы Ниғмәтуллинда һаҡлана.
Сафин кисеүе. Был кисеүҙе Бөйөк Ватан һуғышы ветераны Ғәбдинур Ташбулат улы Сафин бригадир булып эшләгән сағында колхоздың техникаһын бер баҫыуҙан икенсеһенә күсереү, шулай уҡ бесәнде фермаға турараҡ юлдан йөрөтөү өсөн эшләткән. Уны йәй көнө минең олатайым Шаһыбал Зекериә улы Моталов трактор менән Ҡаҙмаш йылғаһын йырып яһай. Ошонан ҡалған да инде кисеүҙең исеме.
Ишбулды күперен Ишбулды Хәмзә улы Мәхмүтов Ҡаҙмаш йылғаһы буйында ҡул көсө менән төҙөгән. Ат менән таш, бүрәнә, башҡа кәрәк-яраҡ ташыған. Был күпер халыҡ өсөн бесәнгә йөрөргә, йөк ташыуға бик уңайлы булған. Шулай уҡ Ишбулды ҡарағайҙары ла бар. Ул ағастарҙы М. И. Х. хәрефтәре буйлап ултыртып сыҡҡан. Үҙе һыу ҡойған, тәрбиәләгән һәм тирә-яғын кәртәләп ҡуйған. Ҡарағайҙар ултырған убала башҡа ағастар юҡ. Хәҙер уларға ярты быуаттан ашыу.
Ҡыҙыл йылғаһы буйында Татар күле һәм Татар ташы бар. Элек беҙҙең яҡтарҙа ла ҡырҡтартмасылар булған. Шулай бер мәл улар Амангилде ауылында йоҡларға ҡала. Өйҙөң хужалары төндә ҡунаҡтарҙың береһен талап, туҡмап үлтерә лә күлгә батырып ҡуя. Бер заман ҡырҡтартмасылар араларында берәү юҡ икәнен белеп ҡалып, уны эҙләй башлаған. Табалар. Үлтергән кешеләрҙе төрмәгә ебәрәләр, ә күлгә Татар күле тип исем бирәләр.(Ҡырҡтартмасы татар милләтенән булған.)
Халыҡ кешеләрҙең атҡарған хеҙмәтен баһалап, һәр береһен үҙ атамаһы менән йөрөтә һәм был дөрөҫ тә. Мин тарихтың киләсәк быуынға ла еткерелеүен теләйем.
Заһиҙә РӘЖӘПОВА, йәш хәбәрсе.
Әбйәлил районы, Ҡаҙмаш мәктәбе.
Читайте нас:
Гәзитебеҙ - дуҫыбыҙ
Фильмдар
Күңелдәрҙең иләҫ-миләҫ сағы
© 1930-2024 йылдың 12 февраленән нәшер ителә. Ойоштороусылары: Башҡортостан Республикаһының Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, Башҡортостан Республикаһының «Башҡортостан Республикаһы» нәшриәт йорто дәүләт унитар предприятиеһы. Баш мөхәррире — Мирсәйет Ғүмәр улы Юнысов.
Башҡортостан Республикаһы буйынса элемтә, мәғлүмәт технологиялары һәм киңкүләм коммуникациялар өлкәһендә күҙәтеү буйынса федераль хеҙмәт идаралығында 2015 йылдың 18 авгусында теркәлде. Теркәү номеры — ПИ №ТУ02-01403.
Республиканский информационный центр – филиал государственного унитарного предприятия Республики Башкортостан Издательский дом «Республика Башкортостан».
Р./счёт 40602810200000000009 в Филиал ПАО «БАНК УРАЛСИБ» в г.Уфа, БИК 048073770, ИНН 0278066967, КПП 027843012, к/с 30101810600000000770.
Телефон
+7 347 273-36-64, +7 999 133-44-62.
Электрон почта
Адресы
450079, г. Уфа, ул. 50-летия Октября, 13, 8-й этаж