+13 °С
Болотло
Бөтә яңылыҡтар
"Тарих яҙабыҙ"
23 Ноябрь 2018, 15:42
Мортас күле
Ер-һыу атамаларыбыҙҙың тарихын һәр беребеҙ өйрәнһәк ине. Ата-бабаларыбыҙ ҡурай уйнаһа, башҡарған көй тарихын тыңлаусыларға һөйләгән. Йырсылар йырлар булһа, ошо йырҙың исеме нисек килеп сығыуын аңлатҡан.
Ер-һыу атамаларыбыҙҙың тарихын һәр беребеҙ өйрәнһәк ине. Ата-бабаларыбыҙ ҡурай уйнаһа, башҡарған көй тарихын тыңлаусыларға һөйләгән. Йырсылар йырлар булһа, ошо йырҙың исеме нисек килеп сығыуын аңлатҡан.
Халҡыбыҙҙың күргән-кисергәндәрен үҙҙәрендә һаҡлай ул беҙҙе уратып алған ауыл-ҡалалар, тау-түбәләр, йылға-кисеүҙәр, ҡыр-болондар…
Әлеге яҙып алған күл атамаһы хаҡында оҙаҡ ҡына уйланып йөрөнөм.
Бер байҙың 40 тәкәһе булған. Уларҙы Мортас исемле егет көткән. Шулай бер мәл көслө ямғыр яуырға тотонған. Тәкәләргә көтөүсе баш була алмаған. Малдар үҙ иректәренә саба башлаған. Бахыр Мортас ары һуғылған, бире һуғылған. Тик барыбер тәкәләрҙең эҙенә төшә алмаған. Ни эшләргә? Көтөүсе малһыҙ ҡайтыуҙың мөмкин түгеллеген яҡшы белә. Бай үҙен юҡ итәсәк йәки көс етмәҫлек аҡса даулаясаҡ.
Эй, барған Мортас, эй, барған малҡайҙарҙы эҙләп. Шул саҡ аңғармай ҙа ҡалған, тәрән соҡорҙа йыйылып ятҡан бер күлгә барып төшкән. Бәлки, тәкәләр ҙә шунда батҡандыр. Оҙон һайғау ҡырҡып алып, күл төбөнә төртөп ҡарарға уйлай. Ә ул төпһөҙ икән.
Иртәгеһен бар ауыл халҡы көтөүсене лә, малдарҙы ла эҙләп ҡараған, әммә тапмаған. Теге күлгә барып сыҡҡандар. Был шомло урын һәр кемде һағайта. Тип-тигеҙ килгән ерҙә ҡапыл күл хасил була. Абайламай ҡалһаң, барып та сумырһың…
Ошо хәлдән һуң күлде «Ҡырҡ Тәкә» йәки «Мортас күле» тип йөрөтә башлағандар. Ул Бөрйән районындағы Исламбай ауылынан 7 саҡрым алыҫлыҡта булыр.
Был тарихты Аҫҡар ауылында 1961 йылда тыуған Зөһрә Кинйәбаеванан яҙып алдым.
Нурзилә ИСХАҠОВА, IV синыф уҡыусыһы.
Белорет ҡалаһы, Яныбай Хамматов исемендәге башҡорт гимназияһы.
Читайте нас:
Гәзитебеҙ - дуҫыбыҙ
Фильмдар
Күңелдәрҙең иләҫ-миләҫ сағы
© 1930-2024 йылдың 12 февраленән нәшер ителә. Ойоштороусылары: Башҡортостан Республикаһының Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, Башҡортостан Республикаһының «Башҡортостан Республикаһы» нәшриәт йорто дәүләт унитар предприятиеһы. Баш мөхәррире — Мирсәйет Ғүмәр улы Юнысов.
Башҡортостан Республикаһы буйынса элемтә, мәғлүмәт технологиялары һәм киңкүләм коммуникациялар өлкәһендә күҙәтеү буйынса федераль хеҙмәт идаралығында 2015 йылдың 18 авгусында теркәлде. Теркәү номеры — ПИ №ТУ02-01403.
Республиканский информационный центр – филиал государственного унитарного предприятия Республики Башкортостан Издательский дом «Республика Башкортостан».
Р./счёт 40602810200000000009 в Филиал ПАО «БАНК УРАЛСИБ» в г.Уфа, БИК 048073770, ИНН 0278066967, КПП 027843012, к/с 30101810600000000770.
Телефон
+7 347 273-36-64, +7 999 133-44-62.
Электрон почта
Адресы
450079, г. Уфа, ул. 50-летия Октября, 13, 8-й этаж