+16 °С
Болотло
Бөтә яңылыҡтар
Яңы китап сыҡты
26 Июль 2019, 13:14
Мөғжизәнән мәхрүм ҡалмайыҡ!
«Ап-асыҡ тор һәр ваҡытта, Әй, китап!» Шәйехзада БАБИЧ. Ҡәҙерле уҡыусылар! Моғайын, һеҙҙең күптәрегеҙ ҡулына тәүләп китап алғанын яҡшы хәтерләйҙер. Бигерәк тә кемдер уны уҡып, һүрәттәрен бергәләп ҡараһағыҙ. Ысынлап та, ниндәйҙер яңы донъяға юлыҡҡандай булаһың был мәлдән башлап. «Китап – ул сер. Тарихта бөтә халыҡтарҙың иң аҡыллы, иң мөҡәддәс һүҙҙәре шул китаптарға теркәлгән, улар быуаттарҙан – быуаттарға, быуындарҙан быуындарға күсеп, кешеләргә аң, ғилем, иман, матурлыҡ килтергән. Донъя күргән һәр яңы китап – яңы мөғжизә ул», – тигәйне бит Башҡортостандың халыҡ шағиры Мостай Кәрим.
Бәләкәйҙән китап яратҡанға әҙиптәргә, ҡәләм оҫталарына табыныр дәрәжәлә ҙурлап ҡараным. «Ниндәйерәк кешеләр икән улар? Их, үҙҙәрен бер күрергә ине», – тип хыял итеп йөрөгәнемде һис онотмайым. Телевизор тигәнең төшкә лә кермәгән, шәм яҡтыһында мәктәптә тәүге дәрестәр алған ул осорҙағы ябай ауыл ҡыҙының китап яҙған кешене фәрештәләргә тиңләүе ғәжәп тә түгел инде, уйлаһаң.
Шөкөр, тормош һәр яҡлап алға бара. Бына күренекле шағир һәм журналистар Нияз Мәһәҙиев менән Зөһрә Ҡотлогилдинаның «Хан һүҙенән юғарыраҡ Әҙип һүҙе» тигән йыйынтығын алып уҡып, ифрат һөйөндөм. Башҡортостандың 100 йыллығына арналған был тос хеҙмәт емеше – киң ҡатлам уҡыусылар өсөн ҙур бүләк. Шуның менән әҙәбиәтебеҙ донъяһында исемдәре былай ҙа сағыу балҡыған авторҙарҙы ижади йәһәттән тағы ла үргәрәк күтәреп ебәрә.
Әлеге йыйынтыҡта күренекле шәхестәр, зыялылар – ҡәләм оҫталары менән әңгәмәләр, мәҡәләләр тупланған. Ни тиклем ихласлыҡ, тәрән аҡыл, күңел нуры уларҙа! Рауил Бикбаев, Назар Нәжми, Хәким Ғиләжев, Ноғман Мусин, Марат Кәримов, Хәсән Назар, Тимерғәле Килмөхәмәтов, Зәйнәб Биишева, Мөкәрәмә Садиҡова, Таңсулпан Ғарипова, Миңлегөл Хисамова кеүек иллеләп һүҙ оҫтаһының тормошона, ижад донъяһына сәйәхәт ҡылыуҙан торған йәнле әңгәмәләрҙән рухи көс, йәнгә йыуаныс алып кинәнәһең. Әлеге шәхестәрҙең ил, тел, халыҡ яҙмышы, киләсәк хаҡындағы уй-фекерҙәре менән бер рәттән ғаилә мөнәсәбәттәре, ҡәҙимге йәшәү рәүешенә ҡағылышлы ҡараштарын белеү ҙә ифрат мауыҡтырғыс. Булмаһа, Башҡортостандың халыҡ шағиры Рауил Бикбаев менән «Йөрәгендә – халыҡ яҙмышы» әңгәмәһенән бер өҙөккә туҡталып үтәйек.
«– Ысын башҡорт ниндәй булырға тейеш?
– Ысын башҡорт ысын башҡорт булырға тейеш. Ҡайҙа һәм ҡасан йәшәһәң дә, һәр саҡ милләтеңә, телеңә, ереңә, тарихыңа һәм киләсәгеңә, рухиәтеңә тоғро бул – шәхестән иң элек бына шулар талап ителә. Ә был маҡсаттарға тик тырышлыҡ, тоғролоҡ, туҡтауһыҙ хеҙмәт аша ғына ирешергә мөмкин».
Аҡыллыға – ишара, тигәндәй, ошо әйтелгәндәргә битараф ҡалыу мөмкинме һуң?! Кемдәндер, ситтән әҙерҙе көтөргә түгел, ҡулдан, һәләтеңдән килгәнсә бөтәһен дә үҙеңә хәстәрләргә кәрәк, тимәк.
Әйткәндәй, күренекле кешеләрҙең дә бала сағы, үҫмер мәле була. Яҙыусы, шағир тамғаһы менән донъяға килмәй берәү ҙә. Тормоштоң үҙ ҡануны, талантҡа талапты ла ҙурыраҡ ҡуя. Башҡортостандың халыҡ шағиры Тимер Йосопов менән әңгәмәләге түбәндәге юлдарҙы ла тетрәнеп уҡыйһың.
«– Тимер ағай, һеҙ тәүге шиғырығыҙҙы ҡасан яҙҙығыҙ, иҫләйһегеҙме?
– IV синыфта уҡығанда. Раяф Әғзәмов исемле дуҫым бар ине. Яҙ хаҡында бик шәп шиғыр яҙған. Эй оҡшаны. Гөрләүектәр, ҡоштар тауышы ла ишетелгән кеүек – шул тиклем хәрәкәт көслө ине. Унан күреп, мин дә яҙмаҡсы булдым:
Беҙҙең ауыл – йәмле ауыл,
Ауылым исеме – Әпсәләм.
Шунда тыуҙым, шунда үҫтем,
Ҡулыма алдым ҡәләм.
Иң башта шуны әйтәйем:
Яҙы була күңелле.
Рәхәт тормош тураһында
Яҙыуы ла күңелле.
Шәп бит, йыр кеүек яңғырап тора. Әммә унда ялған фекер һалынған. Тамаҡ ас, өҫкә кейергә юҡ, ниндәй рәхәт тормош булһын инде. IV синыфта көҙҙән дәрескә йөрөмәй башланым, яҙ булғас ҡына барҙым. Мин мәктәпкә килеү менән иптәштәр: «Тимербай йылына бер уҡырға килә», – тип көлә. Ғәрләнә торғайным. Шулай бик ауырлыҡ менән үҫтек.
Дуҫым Раяф башҡаса яҙманы, шәп хирург, ғалим булып китте».
Ошо рәүешле күп миҫал килтерергә, әҙип һүҙенең ниндәй көс-ҡөҙрәткә эйә икәненә нығыраҡ туҡталырға булыр ине. Сөнки китаптағы һәр әңгәмә, мәҡәлә һине моңландырып, уйландырып, тормошҡа бүтәнсәрәк ҡарарға мәжбүр итеп, арбап алып бара ла бара... Уларҙа барыһы ла ысын, тере факттар. Уй-хистәр ҙә – ҡәҙимгесә, ғаиләһен хәстәрләп донъя көткән, ижад утында янған төрлө яҙмышлы тәғәйен кешеләрҙеке. Быларҙы уҡыу әлеге шәхестәрҙе күреп-белгәндәр, күрмәгәндәр өсөн дә ҡыҙыҡлы, фәһемле булырына шик юҡ.
Эйе, китапты донъяға сығарыусы авторҙарҙың был фиҙакәр хеҙмәте ҙур баһаға, хуплауға лайыҡ. Инде килеп рухыбыҙҙы байытыуға тос өлөш индергән «Хан һүҙенән юғарыраҡ Әҙип һүҙе» йыйынтығы дәүләт ярҙамы менән нәшер ителеп, киң ҡатлам уҡыусыларға барып етһен ине. Шуға өмөт итәйек.
Зөбәржәт МИҢЛЕБАЕВА.
Читайте нас:
Гәзитебеҙ - дуҫыбыҙ
Фильмдар
Күңелдәрҙең иләҫ-миләҫ сағы
© 1930-2024 йылдың 12 февраленән нәшер ителә. Ойоштороусылары: Башҡортостан Республикаһының Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, Башҡортостан Республикаһының «Башҡортостан Республикаһы» нәшриәт йорто дәүләт унитар предприятиеһы. Баш мөхәррире — Мирсәйет Ғүмәр улы Юнысов.
Башҡортостан Республикаһы буйынса элемтә, мәғлүмәт технологиялары һәм киңкүләм коммуникациялар өлкәһендә күҙәтеү буйынса федераль хеҙмәт идаралығында 2015 йылдың 18 авгусында теркәлде. Теркәү номеры — ПИ №ТУ02-01403.
Республиканский информационный центр – филиал государственного унитарного предприятия Республики Башкортостан Издательский дом «Республика Башкортостан».
Р./счёт 40602810200000000009 в Филиал ПАО «БАНК УРАЛСИБ» в г.Уфа, БИК 048073770, ИНН 0278066967, КПП 027843012, к/с 30101810600000000770.
Телефон
+7 347 273-36-64, +7 999 133-44-62.
Электрон почта
Адресы
450079, г. Уфа, ул. 50-летия Октября, 13, 8-й этаж